Afrika Kıtasındaki Rus Sömürgesi:Sagallo

Bugün Cibuti Devleti’nin sınırları içerisinde kalan Tacura Körfezi kıyısında kurulmuş ve bir süre sonra Fransızlar tarafından ortadan kaldırılan küçük ve kısa ömürlü Rus sömürgesi.

Maceraperest bir Kazak Şefi olan Nikolay İvanoviç Aşinov, 1883 yılında gerçekleştirmiş olduğu Habeşistan ziyareti sırasında kendisini Rus hükümdarının temsilcisi gibi göstererek Etiyopya İmparatorluğu ve Rus Çarlığı arasında siyasi ve dini ilişkilerin geliştirilmesiyle ilgili çeşitli temaslarda bulundu.

Aşinov, ülkesi Rusya’ya döndükten bir kaç yıl sonra Etiyopya'ya gitmek için içlerinde erkek, kadın, çocuk ve din adamlarının bulunduğu 165 kişiden oluşan bir gönüllü grubu toplamayı başardı. 10 Aralık 1888 günü Karadeniz’in kuzeyindeki Odessa limanında toplanan kalabalık buradan hareket eden bir Rus gemisi ile İstanbul ve Çanakkale boğazını geçtikten sonra Mısır’ın İskenderiye limanına geldiler ve buradan da başka bir Rus gemisi ile Port Said’e vardılar. Aşinov, Port Said’de beklerken Tacura Körfezine gitmek üzere Avusturya-Macaristan bandıralı bir gemi ile anlaştı. 6 Ocak 1889'da körfeze gelen gemi yolcuları bıraktıktan bir süre sonra bölgeden ayrıldı. 14 Ocak günü kafile, körfezin kuzeyinde yer alan ve 1875-1884 yılları arasında askeri bir garnizon olarak kullanılmış ve daha sonra terk edilmiş eski bir Mısır kalesi olan Sagallo’ya geldi.

Fransızlar, Rusların asıl amacının Habeşistan İmparatorluğu’nu ziyaret etmek olduğunu düşünerek Fransız Somalisi toprakları içinde bulunan bu topluluğa ilk başlar da ses çıkarmadılar. Ancak bir süre sonra Aşinov, Etiyopya’ya gitme fikrinden vazgeçerek buraya yerleşmeye karar verdi. 28 Ocak günü Kaleye Rus bayrağı çekilerek çevresi ve kıyısı Rus toprağı ilan edilip ismi de Yeni Moskova olarak değiştirildi.

İlerleyen günlerde kaleden çıkan birkaç adam yakın civardaki bir başka Fransız sömürgesi olan Obuk’a kaçarak son durumdan ve Aşinov’un yaptıklarından Fransızları haberdar ettiler. Bu oldukça sürpriz ve ilginç girişim bölgede sömürgeleri bulunan Fransa, İtalya ve Kazak yolcuları taşıma işini yapan geminin Avusturya-Macaristan’a ait olması sebebi ile bu ülkeler ve Rusya arasında diplomatik bir krize neden oldu. İtalyan gazetelerinde işin arkasında Fransızların olduğunu öne süren yazılar çıkmaya başladı.

Bir süre sonra kaleye gelen bir subay Aşinov ve yanındakilere bulundukları bölgenin bir Fransız toprağı olduğunu ve hemen terk etmeleri gerektiğini söyledi. O dönem Fransa ve Rusya müttefik ve dost iki devlet durumundaydı. Bu durumun sağladığı özgüvenle de olsa gerek Aşinov Fransız subayının teklifini reddetti. Bu üzerine iki başkent arasında sorunun nasıl halledilebileceği ile ilgili diplomatik yazışmalar yapılmaya başlandı. Rus Çarı III. Aleksandır yaşananlara ve duyduklarına çok öfkelenerek hükümetinin konuyla bir ilgisinin bulunmadığını ve kendisinin de yapılanları onaylamadığını söyledi ve Paris’in Aşinov’a karşı harekete geçmesine ses çıkarmayacağını bildirdi.

Ruslarla yapılan görüşmelerden sonra Fransızlar 5 Şubat’ta Sagallo’ya bir kruvazör ve üç savaş gemisinden oluşan küçük bir donanma gönderdiler. Kayıtsız şartsız bölgeyi terk etmesi istenen Aşinov’dan bir kez daha ret yanıtı alınması üzerine kale bombardımana tutuldu. Bombardımandan sonra birkaç kişi yaralandı ve öldü. Bunun üzerine durumun ciddiyetini anlayan ve karşı koymanın anlamsız olacağını düşünen Aşinov ve yanındakiler beyaz bayrak çekerek teslim oldular. Kaleye giren Fransızlar içerideki herkesi toplayıp gözaltına aldılar. Daha sonra bölgeye gelen bir Rus gemisinin yolcuları alarak ülkelerine götürmesi ile birlikte Sagallo’nun kontrolü yeniden Fransızlara geçmiş oldu.