Allotrop (Allotrop Ne Demek ?)
Bir elementin atomlarının uzayda farklı şekillerde dizilmesiyle oluşan yapılara veya bir maddenin değişik kristal biçimlerine allotrop denir. Dilimize, "başka biçim de, başka şekil de" anlamına gelecek şekilde çevirebileceğimiz allotrop sözcüğü, Eski Yunanca'da "diğer, başka" anlamına gelen ἄλλος (allos) ile "biçim, şekil" anlamına gelen τρόπος (tropos) sözcüklerinden türetilmiştir.
Allotrop atomların fiziksel ve kimyasal özellikleri genellikle birbirlerinden farklıdır. Ancak kimyasal bir tepkimeye girdiklerinde, tepkime sonucu oluşan ürünler aynıdır. Örneğin, çok değerli ve özellikle pırlanta sektöründe yaygın olarak kullanılan bir taş olan elmas ile kurşun kalem ucu olarak da kullanılan grafit karbonun birer allotropudur. Elmas çok sert ve parlak bir taş iken, grafit ise tam aksine oldukça yumuşak, yağlı, çizdiği kağıtta iz bırakan ve siyah renkli bir taştır. Ancak elmas ve grafiti yaktığımızda her iki yanma tepkimesi sonucunda da oluşan ürün karbondioksit (CO2) gazıdır. Allotrop Atomlar yalnızca, Periyodik Cetveli oluşturan 13. ve 16. gruplar arasındaki belirli elementler tarafından meydana getirilir.
C (Elmas) + O2 → CO2 (Tepkime Yavaş Bir Şekilde Gerçekleşir)
C (Grafit) + O2 → CO2 (Tepkime Hızlı Bir Şekilde Gerçekleşir)
Allotrop Örnekleri
Kalay (Sn), kükürt (S), karbon (C), fosfor (P), demir (Fe) ve oksijen (O), allotroplara sahip elementlerin en iyi bilinenleridir. En fazla allotropa sahip olduğu kabul edilen fosforun ise en az altı allotropunun olduğu sanılmaktadır.
- Elmas - Grafit (Karbonun Allotropu)
- Beyaz Fosfor - Kırmızı Fosfor (Fosforun Allotropu)
- Rombik Kükürt - Monoklinik Kükürt (Kükürtün Allotropu)
- Oksijen - Ozon (Oksijenin Allotropu)
Allotrop Atomların Özellikleri
- Sertlik, parlaklık ve renk gibi fiziksel özellikleri ve dış görünüşleri bakımından birbirlerinden farklıdır.
- Erime, kaynama, donma ve yoğunlaşma sıcaklıkları aynı değildir.
- Özkütleleri (yoğunlukları) birbirlerinden farklıdır.
- Tepkimeye girme yatkınlıkları (istekleri) aynı değildir. Ancak tepkime sonucunda oluşan ürünler aynıdır.
- Atom ve kütle numaraları aynıdır.
- Atomlarının uzaydaki diziliş şekilleri birbirlerinden farklı olduğu için molekül şekilleri aynı değildir.
- Elektrik, ısı ve ışık iletkenlikleri birbirlerinden farklıdır.
- Allotrop atomlar aynı sıcaklık ve basınç altında farklı şekillerde bulunurlar.
- Bir elementin yalnızca sınırlı sayıda allotropu bulunabilirken, bundan çok daha fazla sayı da bileşiği bulunur.
