Birinci Dünya Savaşı'nda İran'ın İşgali

18. Yüzyıl boyunca İran, Rus Çarlığı ve Büyük Britanya İmparatorluğu arasında anlaşmazlık sebebi oldu. Ruslar güneye doğru genişlemek isterlerken, İngilizler ise onları Basra Körfezi'nden uzak tutarak, Hindistan ve diğer sömürgelerindeki hakimiyetlerini devam ettirmek istiyorlardı. 1907'deki bir konvansiyon (sözleşme) ile İran'ın kuzeyi ve kuzeybatısı Rusya'nın, güneydoğu ise İngiltere'nin kontrolü altına girdi. Ortası ve güneybatı ise tarafsız bölge ilan edildi.

Birinci Dünya Savaşı başladığında İran, savaşın hemen başında resmi olarak tarafsızlığını ilan etti. Ancak stratejik önemi ve zengin petrol yataklarına sahip olması nedeniyle 1914 Aralık'ı ile 30 Ekim 1918 tarihinde İmzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması arasındaki dönemde İran toprakları İngiltere, Rusya, Almanya, Osmanlı Devleti, Ermeni, Kürt ve Süryani Güçleri arasında adeta bir savaş alanına dönüştü.

Osmanlılar ve Ruslar, İran'ın kuzeybatı bölgelerine hakim olabilmek için mücadele etmekteyken Almanlar ve İngilizler ise orta ve güney bölgelerine hakim olabilmek için mücadele etmekteydiler. Bu dönem de Tebriz şehri Türkler ve Ruslar arasında yaşanan çatışmalar sırasında bir çok kez el değiştirdi. Ayrıca İran'ın batısındaki Hoy şehrinin kontrolü için Osmanlı askerleri ve Ermeni milisleri arasında çok şiddetli sokak çatışmalar yaşandı. 14 Eylül 1918'de Osmanlı, Azeri ve Dağıstan kuvvetleri İngiliz, Rus ve Ermeni güçlerinin kontrolündeki Bakü şehrini ele geçirmeyi başardılar. Ekim'de ise Bir Osmanlı birliği Dağıstan'a girdi.

1917 Ekim (Bolşevik) devrimi ve sonrasındaki karışıklıklardan sonra Ruslar, Almanlar ile Brest-Litovsk Antlaşmasını imzalayarak 1918 baharında İran'ı terk ettiler. Osmanlılar ise 30 Ekim 1918'de imzalamış oldukları Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 11. maddesi gereği İran, Azerbaycan ve Dağıstan'daki kuvvetlerini savaş öncesi sınırlara geri çekmek zorunda kaldılar. Böylelikle İran, Birinci Dünya Savaşı'ndan siyasi ve toprak bütünlüğünü korumayı başararak çıkmış oldu.