bylge-logo

    Bylge

    Devalüasyon

    Devalüasyon Ne Demek(Tanım) Devalüasyon, sabit döviz sistemi uygulayan ülkelerin para birimlerini değerli madenler ve diğer para birimlere karşısında değersiz h

    Picture of the Adam Smith

    Adam Smith

    @adamsmith

    Devalüasyon Ne Demek(Tanım)

    Devalüasyon, sabit döviz sistemi uygulayan ülkelerin para birimlerini değerli madenler ve diğer para birimlere karşısında değersiz hale getirmesidir. Para politikasındaki yapılan bu değişiklik karar vericilerin yasal olarak almış oldukları planlı bir karardır. Devalüasyon , sabit fiyat kuru sistemini uygulayan ülkelerin merkez bankalarının para politika araçlarından bir tanesidir.


    Dalgalı kur para sistemi uygulayan ülkelerde devalüasyon yapılamaz. Devalüasyon sonucunda para biriminin değersizleşmesi, dalgalı kur sistemlerinde paranın değer kaybı(Currency Depreciation) olarak adlandırılır.


    Devalüasyonun Temel Sebepleri

    Devaülasyonun para politikası aracı olarak kullanmasının belirli ekonomik nedenleri vardır. Aşağıdaki sıraladığım maddalerden herhangi birisini oluşması veya bir kaçının birlikte meydana gelmesi sonucunda ülkenin para biriminde değersizleşme yani devalüasyon bir seçenek olabilir. Bu sebepler:



    Devalüsyanın Dış Ticaret Açığını Nasıl Kapatır?: Paranın değerli madenler ve diğer para birimleri karşısında devüle olmasıyla birlikte. Tüketiciler için ithal mallar pahalılaşırken, yerli malları ucuzlamaya başlar. İthal ürünlerin fiyatlarındaki artış, tüketiciyi daha ucuz olan yerli mallara yönlendirir. Tüketiciden kaynaklı ithal mallarındaki tüketim azalışı, dış ticaret açığını kapatmaya yardımcı olur.


    Dış ticaret açığı sadece ithal mallarının tüketimin azalmasıyla değil, ihracatın artmasıyla da dengeye gelmeye başlar. Ülkenin para biriminin diğer para birimleri karşısında daha değersiz hale gelmesi mal ve hizmet fiyatlarının yabancılar için daha cazip(düşük) hale gelmesi ihracatı artırır.


    Özetle, devalüasyon sonucunda yüksek fiyatlı ithal malların tüketiminin azalması, ihraç ürünlerinin fiyatının düşmesiyle yükselen ihracat sayesinde dış ticaret açığı kapanır. Bunun gerçekleşmesi için ürünlerin fiyat değişimlerine karşı esnek olması gerekir.


    Ülke Borcunun Azalması: Devalüasyon sonucunda paranın daha değersiz hale gelmesi. Ülkenin kısa ve uzun vadeli borç faizlerini azaltır. Örneğin, gelecek yıl ülkenin faizlere ödemesi gereken miktar 2 birimken, para eğer %50 devüle edilirse bu durumda ülkenin faiz borcu bir anda yarıya inmiş olur.


    Devalüasyonun başarılı şekilde uygulanması durumunda bir ekonomiye temel etkileri aşağıdaki gibidir;



    Devalüasyon


    Devalüasyonun İstenmeyen Sonuçları

    Parayı devüle etmek ekonominin canlanması ve refah seviyesinin yükseltilmesi için cazip bir seçenek. Ancak, işler beklenildiği gibi gitmeyebilir. Devalüasyon bir ekonomide aşağıdakiler gibi önceden öngörülen ama önlemeyen olumsuz sonuçlar doğurabilir.


    Enflasyon: Devalüasyon yapılan bir ülkede ithal malların fiyatları yükselmesi tüketicilerin yurt içindeki ürünlere yöneltir . Yurtiçi talebin artmasıyla paranın dolaşım hızı artmaya başlar, paranın dolaşımın hızının artması ile fiyatlar yükselmeye ve sonucunda ise enflasyona neden olur. Talep yönlü enflasyona ek olarak, devalüasyon sonucunda eğer hammadeleri ve ara ürünleri çok fazla ithal mallara bağlı ise bu durumda yurt içi ürünlerin fiyatlarıda artmaya başlar ve ürünlerin fiyatlarına yansır. Sonucunda maliyet kaynaklı bir enflasyon oluşur. Devalüasyon kaynaklı bir enflasyon oluşması durumunda, ülkelerin faizlerini artırması gerekir. Faizlerin artması ise yatırımların azalması ve ekonominin yavaşlamasına sebep olur.


    Rekabet ortamı: Para devüle olmasıyla özellikle ihracat yapan üreticiler ve ikamesi olan ithal malları üretmeye başlayan yurt içi üreticiler finansal olarak koruma altında girdiklerini düşünmeye başlar. Kendini güvende hissetmeye başlayan üreticiler dünyadaki gelişmeleri daha az takip etmeye başlar ve talebin yükselmesinden dolayı rekabet ortamının rahatlamısıyla yenilikçi gelişmeleri daha az takip ederler.



    Psikolojik etki: Devalüasyon, dünyaca ekonomik zayıf olduğunu ve yapısal sorunların bulunduğu şeklinde algılabilir. Ülkenin bu şekilde bir konuma düşmesi krebiletisinin azalmasına ve dış borçlanma maliyetlerinin yükselmesine sebep olur. Sermaye sahipleri ülkeye yatırım kararların erteleyebilir ve tamamen durdurabilir. Bu orta ve uzun dönemde ülkedeki yabancı sermaye yatırımlarını azaltarak ekonomik çarkların yavaşlamasına neden olur.


    Yakın Geçmişten Örnekler

    Mısırda Devalüasyon: Mısırda 2016 yılların başlarında döviz piyasasındaki dolar kıtlığı Mısır' IMF'ye yönlendirdi. IMF'den 12 Milyar dolarlık bir kredi alan Mısır hükümeti kara borsayla başa çıkmak için Mısır Lirasını %14 devüle etti. IMF politikalarında başka ülkeler için haksız rekabet koşulları oluşturduğu için devalüasyon yapmaktan kaçınılmasını tavsiye etsede zorunlu durumlarda bir ekonomik çözüm aracı olarak kullanılmasını uygun görür.


    Para biriminin değerli maden ve doviz karşısında aşırı değerlenmesi ise revalüasyon olarak adlandırılır.


    Published Date:

    January 08, 2021

    Updated Date:

    December 02, 2023