Dolar Endeksi Nedir? (DXY Endeksi Nedir?)

Dolar Endeksi (DXY Endeksi)

Dolar endeksi veya diğer adıyla DXY endeksi, ABD Dolarının uluslararası döviz piyasalarında en fazla işlem gören (majör rezerv para birimleri) para birimleri karşısındaki değerini gösteren bir endeks veya büyüklüktür.

Dolar Endeksini Hesaplamada Kullanılan Para Birimleri

Dolar endeksini hesaplamak veya belirlemek için oluşturulan sepete katılan para birimleri ağırlıklarına göre sırasıyla Euro ( % 57,60), Japon Yeni (% 13,60), İngiliz Sterlini (% 11,90), Kanada Doları (% 9,10), İsveç Kronu (% 4,20) ve İsviçre Frangı'dır (% 3,60). Euro'dan önce (1999 öncesi) Dolar endeksini hesaplamada Alman Markı (% 20.80), Fransız Frangı (13,10), İtalyan Lireti (% 9,00), Hollanda Guldeni (% 8,30) ve Belçika Frangı (% 6,40) kullanılmaktaydı.

Bretton Woods Sistemi Nedir?

II. Dünya Savaşı devam ederken 1944 Temmuz'unda toplanan Bretton Woods Konferansına katılan 44 devletin temsilcileri para birimlerini ABD Dolarına endekslemeyi ve ABD Doları'nın ise altına endeksli tek para birimi olarak kalmasını kabul ettiler. Bretton Woods Sistemine göre 1 ons (31,10 gr) altın yaklaşık olarak 35 ABD dolarına endekslenmişti. Bunun anlamı Amerikan Merkez Bankası (FED) 1 Dolar değerinde banknot basabilmek için kasasında teminat olarak 1/35 Ons değerinde altın tutmak zorundaydı. 1971 yılında dönemin ABD başkanı Richard Nixon ani ve hiç kimseye danışmadan çıkardığı bir başkanlık kararnamesi ile dolar karşılığı altın ödemesine son verildiğini ilan etti.

Bretton Woods Sisteminin çökmesinden sonra 1973 Mart'ında oluşturulan ilk dolar endeksi baz değeri 100 olarak belirlendi. Dolar endeksi değerinin tarihi seyrine baktığımızda 1985 Şubatı'nda 164.72 değerine kadar çıktığı ve 2008 Mart'ında ise 70.698 değerine kadar indiği görülmektedir.

Dolar Endeksindeki Değişim Nasıl Yorumlanmalıdır?

Genel olarak Dolar endeksinin, değeri 100'ün üzerine çıktığında yükseldiği 100'ün altına indiğinde ise düştüğü kabul edilir. Dolar endeksi değerinin yükselmesi Dolar'ın diğer rezerv para birimleri karşısında değer kazandığı küçülmesi ise değer kaybettiği anlamına gelmektedir. Dolar endeksi değerinin yükselmesi Dolara olan uluslararası talebi arttırır ve ülkelerin ulusal para birimleri dolar karşısında değer kaybetmeye başlar. Dolar endeksi değerinin düşmesi ise Dolara olan uluslararası talebi düşüreceği için ülkelerin ulusal para birimleri dolar karşısında değer kazanmaya başlar.

Dolar Endeksini Yükselten Faktörler

- FED'in faizleri yükseltmesi (Parasal genişlemeyi yavaşlatması).

- Avrupa Birliği ve Almanya'ya ait ekonomik verilerin kötü gelmesi.

- ABD'de işsizliğin azalması.

- ABD'de enflasyonun düşük gelmesi.

- ABD'de sanayi üretiminin artması.

Dolar Endeksini Düşürten Faktörler

- FED'in faizleri indirmesi (Parasal genişlemeye devam etmesi).

- Avrupa Birliği ve Almanya'ya ait ekonomik verilerin iyi gelmesi.

- ABD'de işsizliğin artması.

- ABD'de enflasyonun yüksek gelmesi.

- ABD'de sanayi üretiminin düşmesi.