Edebiyatın EN'leri

Bu yazıda edebiyat dünyasının devlerinin en iyi oldukları yönleri subjektif olarak derlemek istiyorum.

Edebiyatın Mephisto'su: Giacomo Casanova

Geçici aşkların adamı Casanova.Hayatını şehvet, zevk ve şatafata adamış bu Venedik'li şahsiyet kadın düşkünlüğünden dolayı papaz okulundan atılır, haliyle de askeriyede de tutunamaz. Sahtekarlık, casusluk ve kadın avcılığı ile bir ömrünü geçirir. Yaşlanıp aristokrasisinin ışıltısından men edildiği zaman ise bu saf kötü ama zeki ve kültürlü adam dışlanmışlığının ve yalnızlığının acısını geçmiş anılarına gömülerek gidermeye çalışır ve 'Hayatımın Hikayesi'ni yazar. Zamparalığın üstadı olarak tarihe geçmiştir.

Tasvirin Profesörü: Honore de Balzac

Kalemiyle fotoğraf çeker Balzac. Onun romanlarının her sayfası bir Da Vinci tablosu gibidir. Yemek yenilen masadaki gümüş şamdanlardan tutun, pencerenin önüne sarkan söğüt dalının verdiği gölgenin izdüşümüne kadar, alakalı, alakasız, bundan birkaç yüzyıl önce geçen sahne dekoruna tamamiyle hakim olursunuz. Hikayenin her anını ustalıkla etüt eder, her mekan değişimi hakkında tez yazabilecek kadar tespit sahibidir. Harfleri yanyana getirerek gözlerinize Pandora'nın cümbüşünü sunar Balzac bu ustalığıyla. Ana hikaye bir biblo görevi görür hikayelerinde, asıl amacı vadideki bir zambağı anlatmaktır.

En Büyük Diktator Bükücü: George Orwell

Emek sömürüsü, faşizm ve emperyalizmin karşısında tek başına durabilen korkusuz bir humanisttir George. Düşkün ve kimsesizlere adanmış bir aktivist hayatının kaleminden fışkırır tüm faşizan ve totaliter lanetlemeler. Adalet ister, düşünme yetilerini kaybetmiş sessiz azınlıkları silkeler durur, bekleyen feci sona karşı! Yazdığı kıyamet senaryoları 1984 öncesine kadar defaatle tekrarlanmış, tüm dünya onun muhtemelen tahmin ettiğinden daha hızlı bir şekilde bir domuz çiftliğine dönüşmüştür!

Edebiyatın En Baba'sı: Lev Nikolayeviç Tolstoy

Kültür şelalesi, edebiyatın ordinaryüsü. Sanatını bir faydaya evirmek için çırpınan bir idealist. Ego ve şovenizmden arınmış, şatafatı hayatından çıkarmış, Yaratıcı'ya yaklaşmaya çalışan, tüm tutkusu insanlığa hizmet olan baba motifi. Onu okurken, onun nasırlı ellerinin başınızı okşadığını hissederseniz. Tüm romanlarında mutlak iyi ve nihai amacın sorgulamasını yapmış, yeri geldiğinde Çar'a en ağır söylemlerde bulunmuş, şöhret ve para peşindeki karısını kalbinden söküp atmıştır. Onu anlamak bir lütuftur.

Kelimelere Ruh Üfleyen Adam: Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

Bir vodoo objesine büyü yapılmışçasına kelimelerinin içine karakterlerin nefesini öyle bir üfler ki Dostoyevski kaçınılmaz bir şekilde o ruh haline bürünürsünüz. 21. yüzyıl psikoanalizcilerin yapamadığı duygudurum kontrolünü o birkaç cümlede yapar, şen şakrak bir adamı bir anda karanlık dehlizlere sokak. Belki sara krizlerinden ötürü deneyimlediği bir yarı ölüm halinin bir getirisidir bu durum, kim bilir! Henüz ruhun fotoğrafını çeken bir alet icat edilmedi ama edildiği zaman ben ona Fyodor diyeceğim.

İnsan Sarrafı: Stefan Zweig

Stefan, Dostoyevski'nin veliahtı olarak edindiği ruh bilimciliğin üzerine bir de dönüşebilme yeteneği almıştır. O sadece bir katilin anatomisine bürünmez, yeri geldiği zaman patolojik bir aşkın platonik tarafı, bazen şatafat içinde Marie Antoniette, bazen buhranlar içinde bir Nietzsche olur. Bu adam kadar tarihler şahsiyetleri doğru anlayan ve analiz eden birisi şahsımda tarihte gelmemiştir. Benim için biyografinin ve absürd ruh analizlerinin en başarılı edebiyatçısıdır. Son dönemde popüler kültür tarafından keşfedilse de kendisi Instagram edebiyatçılarından çok öte bir dahidir.

Edebiyatın Kombo Gücü: Johann Wolfgang von Goethe

Goethe yukarıdaki yazarların en iyi olduğu özelliklerden biraz biraz barındıran şair, din adamı, filozof ve romancıdır. Bilim ve sanatın kollarının derinleştiği noktada bu kadar farklı alanda uzmanlaşan son tarihsel şahsiyettir Goethe. Eğer edebiyat bir bilgisayar oyunu olsaydı Goethe en son açılan gücü 100/100 olan en güçlü karakter olurdu. Onun eserlerini okumak bir şans, onunla alakalı yapılan her araştırma insanı hayretler içinde bırakan sonuçlar içeren analizler. Goethe kraldır!

Yukarıdaki listeye Charles Dickens, Kafka, Victor Hugo, Vasconceles ve Hemingway gibi alanının en iyisi yazarlar da var. Onları da farklı bir paylaşımda ele almak isterim.