Ekonomi Nedir?

Ekonomi, kaynaklarını kamu yararı için verimli bir şekilde tahsis etmek isteyen bir ülkede insanların üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerinin içinde yer aldığı organize sistemlerinin tamamına verilen addır. Tabi ki bu tanım ekonominin uygulandığı sistem seviyesinde değişiklik gösterecektir. Ekonomi, ülke içinde gerçekleşen malların ve hizmetlerinin üretimi sonucunda ortaya çıkan bütün üretim ve tüketim aktivitelerini de kapsar. Ekonomi ayrıca üretim için gerekli olan işçilik, hammadde, sermaye ve diğer girdilerin dağıtımını ve bölüşümünü de içerir. Yukarıdaki açıklamada genel itibariyle bir tanım vermiş oldum ancak bu ekonomi gibi kapsamlı bir aktiviteyi açıklamak için yetersizdir. Bu tanımlar ekonomistlere göre her zaman farklılık gösterir. Benim beğendiğim diğer bir tanım ise ekonomi kıtlık çalışmasıdır. Çünkü, ekonominin ana girdileri olan kaynaklar(İşçi, toprak, hammade, ...) sınırlı olmasına rağmen, bunlara olan talepler her zaman sınırsızdır.

Yukarıdaki vermiş olduğum tanımlar ve açıklamalar aslında ekonominin makro ölçekli değerlendirmesidir. Bunun haricinde ekonomiyi etkileyen mikro ölçekli aktiviteler yine ekonomi tanımının içine girer. Örneğin, gün içinde yaptığımız alışveriş tercihleri, işe gidip gitmeme kararlarımız, uyanma saatlerimiz ve insanın yaşamı içinde aldığı kararların her biri dolaylı ve dolaysız olarak mutlaka mikro ve makro ekonomi üzerinde etkisi olur. Aslında yukarıdaki ekonomini tanımını tekrar daha kapsamlı ve bütün herşeyi kapsayacak şekilde genişletirsek şöyle bir tanıma ulaşabiliriz; ekonomi yedi milyar insanın tercihleri, tecrübeleri ve seçimleri sonucunda ortaya çıkan sistemin kendisidir.

Ekonomiler genel itibariyle farklı şekillerde sınıflandırılır. Bir sınıflandırmaya göre ekonomiler açık ve kapalı olmak üzere ikiye, diğer bir sınıflandırmaya göre ise planlı ekonomi, pazar ekonomisi ve karışık ekonomi olmak üzere üçe ayrılır. Planlı ekonomiler, ekonomik aktivitelerin ve kararların devlet tarafından merkezi bir şekilde alındığı, bu kararlar içerisinde toplumdaki diğer paydaşların söz sahibi olmadığı sistemlerdir. Bu ekonomiler için en güzel örnekler Romanya, Bulgaristan ve Rusya ‘da uygulanmış ve tarihe karışmış olan eski komünist sistemlerdir. Pazar veya serbest ekonomiler en iyi örneğin bugün Amerika’da uygulanan ekonomik sistemdir, karışık sistemler ise bu iki sistem arasında dengenin yine devlet eliyle gerçekleştirildiği ancak planlı ekonomiler kadar sert olmayan yapılardır. Bu sistemler hakkında daha önceden makaleler yazmıştım, daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorsanız hesabım üzerinden bu yazılara göz atabilirsiniz.