Fas Hakkında Genel Bilgiler

Fas’ın resmi adı Fas Krallığıdır. Lokasyon olarak Kuzey Afrika’da yer alır. Kuzeyi Akdenize ve batısı Atlantik Okyanusuna açılırken, dünyanın en önemli deniz geçiş bölgelerinden biri olan Cebelitarık Boğazı, bu iki bölgenin arasında yer alır. Doğudan ise Cezayir ile, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Ülkenin para birimi Fas Dirhemi, ülkenin Başkenti kuzeybatı bölgesinde bulunan Rabat’tır.

Nüfus, Demografi ve Dil

Fas’ın nüfusu son sayımlara göre yaklaşık olarak 33 milyon civarındadır. Nüfus yoğun olarak kıyı şeritlerine yakın olan Rabat, Fes, Kazablanka ve Marakeş şehirlerinde ve yakınındaki kasabalarda yoğunlaşmıştır. Ülkenin nüfusunun etnik köken olarak %60‘ını Berberiler oluştururken, kalan diğer kısmı ise Araplar, Endülüslüler, Afrikalılar ve az sayıdaki Yahudi kökenli vatandaşlar oluşturur. 2 milyon Faslı ise yurtdışında yaşamaktadır, yurtdışında yaşayan Faslıların çoğu Fransa ve Hollanda da ikamet ederler. Fas diğer afrika ülkelerine nazaran ortalama yaşam süresi daha fazladır, erkeklerde ortalama yaşam süresi 66 iken, kadınlarda 71’dir. Ülke, gelişmekte olan diğer ülkeler gibi genç ve dinamik bir nüfusa sahiptir, ülkenin yaş ortalaması 27’dir.

Ülkenin resmi dilleri Arapça ve Berbericedir. Ülkenin çoğunluğu resmi işlerde bu dillerdi kullansada, Fransızca halk arasında, anlaşmalarda ve eğitimde yoğun olarak kullanımdadır. Ülke, bir zamanlar İspanya himayesinde kaldığı için hala İspanyolca konuşan çok az sayıda insanda bulunmaktadır. Faslıların kullanmış olduğu arapça, yazılı klasik arapçadan çok farklıdır, hatta Faslılar çoğu yazılı arapça metinleri okumakta zorlanırlar.

Ülkenin dini İslam’dır. Fas devleti her ne kadar kendilerini bir İslam devleti olarak tanımlasada, diğer dinlere karşı da müsahamalıdır. Nüfusun %99’u İslam dinine mensup olmakla birlikte ülkede belirli bölgeler dahilinde çok azda Hristiyan vatandaşı yaşamaktadır. Diğer dinler ise bir çokluk ifade etmesi için yetersizdir.

İklim

Fas’ın kuzey bölgeleri ve kıyı şeritleri astropikal iklim kuşağındadır. İklim, uzun sahil şeritleri ve okyanusun getirmiş olduğu soğuk hava dalgalarına rağmen genellikle ılımandır. Fas’ın kuzey bölgeleri yüksek dağlarla çevrili olmasından dolayı, özellikle kış mevsiminde çok yüksek yağış alır. Yaz sıcaklığı bazı dönemlerde 40 dereceye kadar çıkarken, kışlar ortalama 21 derece civarında seyreder. Kuzey bölgelerinde kış hafif geçsede, iç bölgelerinde karasal ve çöl iklimine sahip olmasından dolayı sert geçer genellikle bu bölgelerde kar yağışı görülür. Yüksek bölgelerde ise kar bütün sene boyunca yerde kalır, dağların tepelerinde yıl boyunca karlar erimez. Ülkenin bütün bölgelerinde yazlar kurak ve yağışsız geçer.

Ülkeyi ziyaret etmek için en uygun zaman Nisan ve Mayıs aylarıdır. Gündüzleri bu aylarda yaz sıcaklığı bunaltıcı kadar yüksek değil, geceleri nispeten diğer aylara göre daha sıcaktır. Ancak, bu sıcaklıklar tabi ülkenin neresini ziyaret edeceğinize göre değişiklik gösterir. Eğer, batı sahra ve çevresine gidecekseniz, gündüzleri daha sıcak ve geceleri daha soğuk bir hava ile karşılaşırsınız.

Coğrafya, Bitki ve Hayvan

Fas, dünyanın en büyük çölü olan Sahra’nın bir kısmını içine almasına rağmen, hem bitki hem de hayvan çeşitliliği bakımından zengin bir ülkedir. İkliminin çeşitlilik arz etmesinden dolayı, farklı bitki türleri de bu iklimle beraber yaşama şansı bulmuştur. Kışları yoğun yağış alan kuzey bölgelerinde genellikle sedir ormanları, yeşil meşe ve mantar meşe ağaçlarına sıklıkla rastlanır. Kurak olan iç bölgeleri ve güneyinden ise kaktüsler ve helva bitkileri geniş yer kaplar. Kıyı şeritlerinde yer alan geniş düzlüklerde ve ovalarda ise zeytin ağaçları yetiştirilir.

Fas’da yıllar önce yoğun olarak Fil ve Aslan bulunmaktaydı, ancak küresel ısınma, habitatların işgal altına alınması ve yasak avcılıktan dolayı artık bölgede nadir olarak görülürler. Genel olarak bir kertenkele türü olan gekolar, yılanlar ve bukalemunlar günümüzde yaygın türlerdir Memelerinin çoğu türü yok olmuş olsa bile, genellikle deve, koyun, berberi şebeği ve keçi sıklıkla bulunan memeli türleridir.

Yönetim ve Siyaset

Fas, Kralın başta olduğu ve İslami meclise sahip bir anayasal monarşi ile yürütülür. Devletin başı 1999’dan beri ülkeyi yöneten Kral VI. Muhammeddir. Ülkenin başbakanı kral tarafından hükümetin başına atanır. Kral bütün yasama ve yürütme işlerinde karar verici merci olarak bulunur ve aktif olarak süreçlerin içinde yer alır. Kral Muhammed'den önce daha katı ve monarşik bir yönetim sergileyen Fas, Kral Muhammedin demokratikleşme hareketleri ve ekonomik ıslahatları sonucu demokratik süreçleri kendi bünyesine eklemiştir. Sistem içinde koyulan ve uygulanan kurallar genel olarak İslam çerçevesi içinde değerlendirilir. İslam’ın devletin yönetim şeklinde büyük bir önemi vardır, verilen kararlar öncesinde ve sonrasında dinine uygun olup olmadığı her zaman değerlendirilir.

Ekonomi ve Eğitim

Kral Muhammed’in tahta çıkışı ile birlikte ülke içinde ekonomiyi canlandıracak ve çeşitlilik kazandıracak bir takım reformlara gidildi. Muhammed’den önce uzun zamandır sabit bir şekilde ilerleyen ekonomi, yeni reformlar sayesinde canlılık kazanmaya başladı.Fas’ın ekonomisi çoğunlukla hizmet ve tarım sektörüne dayalı olmasına rağmen, son yıllarda Bankacılık, Sigorta,Ulaşım ve Perakende sektörlerinde yeni yatırımlar yapılmaya başlandı. Ülkenin turizm gelirleri, ülkeye yapılan yeni yollar, havaalanları, konaklama imkanlarının artmasıyla birlikte artmaya devam ediyor.

Ülkenin GSYH’i 109 Milyar dolar olmakla birlikte, kişi başına GSYH ise 3,000 dolardır. Ülkenin gelirinin yarısını hizmet sektörü sağlarken, %30 ‘unu sanayi sektörü , %17 ‘sini tarım oluşturmaktadır. Çalışanlar genellikle sanayi, hizmet ve tarım sektörlerinde istihdam edilirler. İşsizlik oranı son yıl verilene göre 9,7’dir.

Fas’da ciddi anlamda bir okur yazarlık sorunu vardır, ülkeni sadece %54 ‘ü okuyup yazabilmektedir. Eğitim diğer Afrika ülkelerine nazaran daha iyi olsalarda, hala yeterli seviyede değildir. 7-15 arasındaki çocuklar zorunlu eğitime tabi tutulurlar ancak bu çocukların çoğu okullar gönderilmezler. Kız çocukların eğitim seviyesi ise sınırların çok altındadır ve kimi bölgelerde kız çocukların okula gönderilmesi aileleri tarafından izin verilmez.