Futbol Sahası, futbol oyunun gerçekleştirildiği alandır. Uluslararası futboldaki kuralları ve düzenlemeleri ile ilgili yetkili organ olan Uluslararası Futbol Federasyon Kuruludur(IFAB) tarafından oyunun oynanması için hazırladığı Kuralların Kitabı ‘nın 1.maddesinde Futbol Sahası ile futbol sahası kuralları düzenlenir.
Futbol sahası boyutu oynadığınız formata bağlı olarak büyük ölçüde farklılaşır. Oynanan kişi sayısına göre bu futbol sahası alanı ciddi farklılık gösterir. Takımların sayısına göre alanların kullanımı kullanımı aşağıda eklemiş olduğum grafikteki gibidir.
Futbol sahası üzerinde yer alan çizgiler futbol sahasının özelleştirilmiş olan alanlarını göstermektedir. Bu alanlar üzerinde yapılacak eylemler, kuralların kitabında belirtilmiş olup oluştukları duruma göre sonuçları vardır. Örneğin; ceza sahası alanında yapılan faulün penaltı olması, gol olabilmesi için topun kale çizgisini tamamen geçmesi, kornerin kullanılacağı alanda rakip oyuncunun kornere yakın belirlenen bölgede bulunmaması…
Futbol Sahası Ölçüleri Nedir?
Bir futbol sahasının büyüklüğü yaklaşık 100 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğindedir, ancak resmi oyunlarda minimum ve maksimum boyutla ilgili düzenlemeler vardır. Futbolda, resmi boyutlar FIFA tarafından belirtilen boyutlar arasında olmalıdır.
FIFA şartlarına göre, bir futbol sahasının belirli minimum ve maksimum boyutları şöyle olmalıdır.
- Uzunluk minimum 90 metre maksimum ise 120 metre aralığından olmalı.
- Genişlik minimum 45 metre ve maksimum 90 metre olmalı.
Yukarıda belirtmiş olduğum şartlar uluslararası maçları için biraz daha katıdır.
- Uzunluk minimum 100 metre maksimum 90 metre olmalıdır.
- Genişlik en az 64 metre ve en fazla 75 metre olmalıdır.
Futbol sahası, iki taç çizgisi ve iki gol çizgisinin birleşiminden oluşmalı ve dikdörtgen şeklinde olmalıdır.
Uzun kenarlara taç çizgileri yada yan çizgiler adı verilerken, kısa kenarlara kale çizgileri denir. Futbol sahası üzerindeki tüm işaretleme çizgilerinin genişliği en az 5 santimetre en fazla ise 12 santimetre olmalıdır.
Futbol sahasının eni 45-90 metre arasında ve eşit, boyu ise 90-120 metre arasında ve eşittir. Belirlenmiş olan saha ölçüleri: ülke, turnuva, bölgesel, takım ve hatta antrenöre göre takım içinde değişiklik gösterebilir ancak takımlar belirlenen saha ölçüleri dışına çıkamaz. Çoğu profesyonel futbol kulübü, sahalarında 105-68 metre ölçülerini kullanır. Yukarıdaki hesaplamadan yola çıkarak futbol sahasının büyüklüğü veya alanı: 7,140 m2 veya yaklaşık 7,14 dönümdür.
Futbol sahası içinde yer alan diğer alanların ölçüleri ise aşağıdaki resimdeki gibi olmalıdır.
Gol Alanı
Gol alanı, kale alanı içindeki küçük dikdörtgen şeklindeki bölgedir. FIFA kuralları gereğince, her bir kale diğerinden paralel olarak uzanan çizgiler kaleden 5,5 metre uzunluğunda olması gerekir. İki kale arasındaki uzunluk ise 18.32 metre uzunluğuna eşit olmalıdır.
Ceza Saha Alanı - 6 Pas
Ceza saha alanı, gol alanını ve penaltı noktasını kapsayan daha büyük dikdörtgen alandır. Bu saha alanının uzunluğu 16.5 metre genişliği ise 40.3 metre olması gerekir. Bu alanın içinde bulunan penaltı noktasının ise kaleye olan uzaklığı 11 metre ve her iki köşeye de eşit mesafede olması gerekir. Bu alanın hemen dışına 9.15 yarım çaplı bir daire ile belirlenmelidir.
Teknik Alan - Yedek Alan
Yedek alan veya diğer bir adıyla teknik alan bölgesi aşağıdaki gibi olmalıdır;
- Teknik alan bölgesi sahadan en az 3 metre uzaklığında bulunmalıdır. Bu bölge kimi zaman tampon bölge adıyla da anılır.
- Her yedek kulübesinde en az 9 kişinin oturabileceği iki takım bankı bulunmalı.
- Oyuncuları ve yetkilileri seyirciler tarafından atılabilecek yabancı maddelere karşı korumak için kulübelerin üzerine koruyucu tente yerleştirilmelidir.
Kale ve Kale Direkleri
Kale'nin eni ve boyu aşağıdaki resimde de görüldüğü gibidir; Yüksekliği 2,44 metre, eni 7,32 metre derinliğe ise 1.5 metredir. Kale direkleri ahşap, metal ve izin verilmiş başka kompozit bir malzemeden yapılmalıdır. Her kale direğinin derinlikleri birbirine eşit ve 12 santimetredir. Kale direğinin rengi beyaz ve yere sabittir.
Köşe Bayrakları
Her köşe bayrağı direğinin yarıçapı 1 metre olmalı, çeyrek dairenin köşesine dikilmeli, bayrağın yerleştirilecek olan direğin boyu en az 1,5 metre ve ucu sivri olmamalıdır. Bayrak direkleri futbol sahasının bütün köşelerinde yer almalıdır.
Dünyanın Ünlü Stadyumlarında Kullanılan Saha Ölçüleri
Yukarıda da söylediğim gibi saha alanları stadtan stada değişiklik gösterir, ancak yukarıda FIFA belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde olması gerekir. Bugün dünyanın tanınan bazı statlarında kullanılan sahanın ölçüleri aşağıdaki gibidir;
Camp Nou: 105 x 68 metre
Wembley: 105 x 68 metres
Old Trafford: 105 x 68 metre
Emirates: 105 x 68 metre
San Siro: 105 x 68 metre
Allianz Arena: 105 x 68 metre
Maracanã: 105 x 68 metre
Tottenham Hotspur Stadyumu: 105 x 68 metre
Stamford Bridge: 103 x 67 metre
Anfield: 101 x 68 metre
Saha Çimi - Çim
Çim Kalınlığı ve Uzunluğu
Çimlerin sahaya 25-30 milimetre kalınlığında serilirler, biraz daha ince çimler futbolcuların sakatlanmasına neden olabilirken, daha kalın çimler ise futbolun oynanması için elverişsiz bir ortam oluştururlar. Çimler, genellikle saha enine paralel olarak ve 5 metre aralıklarla uzun şeritler şeklinde bir açık ve bir koyu şekilde dizilirler. Bunun sebebi yan hakemin ofsayt pozisyonlarda daha sağlıklı karar vermesini sağlamaktır. Ancak, bu kesin uygulanması gereken bir kural değildir, uzun yıllardır futbolcular bu şekilde bir çim tasarıma alışkan olduklarından dolayı çoğu futbol kulübü böyle bir yerleşimi uygun görür.
Çim Türleri
Çim türleri stadyumun bulunduğu yerin iklimini bağlı olarak değişiklik gösterir. Serin bölgelerde çavdar, çayır otu ve uzun boylu çayır otu gibi çim türlerine kullanılırken, sıcak bölgelerde deniz kıyısı paspalum ve zoysia türü çimler kullanılır.
Drenaj
Sağanak yağmurlardan sonra çim üzerindeki fazla suyun tahliyesi için ne yapılması gerektiği yine FIFA tarafından belirlenmiştir. Drenaj, şiddetli bir yağmurda çimin altında bir kum ile desteklenerek çimlerin kök bölgesindeki fazla suyu süzmeli ve hemen altında yer alacak borularla sızan sular tahliye etmelidir.
