Gevale Kalesi

Gevale Kalesi Nerede?

Konya şehir merkezinden yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta ve 1675 metre rakımlı Takkeli Dağ’ın zirvesinde yer alan savunma ve gözetleme amaçlı ile yapılmış tarihi bir kaledir. Kalenin burçları uzaktan sanki takke gibi göründüğü için Konya halkı tarafından Takkeli Dağ olarak bilinir. Kuzeyine düşen Büyük Gevale (Büyük Sarıklı) Dağı ise 1750 metre rakıma sahiptir.

İsminin Kökeni

Gevale isminin kaynağı ve kullanımı ile ilgili birbirinden farklı çeşitli görüşler ve kullanımlar bulunmaktadır. Tarih araştırmacısı ve kitabe uzmanı İbrahim Hakkı Konyalı (1896-1984), Gevale isminin Friglerin yer tanrıçası Kibele’den geldiğini iddia eder. Anadolu Selçuklu Devleti'nin resmi tarihçisi İbn Bibi ise eserlerinden bu kaleden Gevale olarak bahseder. Sonuç olarak çeşitli yayınlarda ve tarihi kaynaklarda Kevele, Kirale, Gavele, Kaballa, Kevale, Kavala, Kabala ve Gâvele gibi çeşitli isimlerde geçtiği görülmektedir.

Tarihçesi

Hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte ilk çağdan beri Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanoğlu ve Osmanlılar tarafından kısmen kullanıldığı bilinmektedir. Özellikle Orta Çağ'da Haçlı ve Bizans akınlarına karşı Selçuklu Sultanları tarafından aktif olarak kullanılmıştır.

O dönemin önemli kalelerinden olan biri olan Gevale, Konya'nın ele geçirilebilmesi için killit bir öneme sahipti. Gevale Kalesini alan Konya'yı da almış demekti. Fatih Sultan Mehmed (1432-1481) Karamanoğulları'na karşı çıkmış olduğu Anadolu seferi sırasında 1463'de Gavele Kalesini kuşatmış ancak kuşatma uzun sürmüştür. Bunun üzerine İstanbul'un fethi sırasında kullanılan büyük topları getirilmesini emreden Fatih, nihayet kalenin fethini tamamlamayı başarmıştır. Ancak kalenin alınması çok uzun sürdüğü ve zor gerçekleştiği için ele geçirdikten bir süre sonra bir daha kimsenin başına dert olmaması için bir kısmı yıkılmıştır.