bylge-logo

    Bylge

    Johannes Gutenberg - Biyografi, Buluşları, Ölümü & Kimdir

    Çocukluk ve Gençlik Yılları İnsanlık tarihinde çok az insan, Johannes Gutenberg kadar tarihin akışını değiştirmiştir. Kitap basımı için geliştirmiş olduğu harek

    Picture of the Biographiest

    Biographiest

    @biographiest

    Çocukluk ve Gençlik Yılları

    İnsanlık tarihinde çok az insan, Johannes Gutenberg kadar tarihin akışını değiştirmiştir. Kitap basımı için geliştirmiş olduğu hareketli parçalar ile bilginin ve öğrenmenin yolunu kolaylaştırmış, günümüzde bilginin dünya çapında dolaşabilir ve kullanılabilir olmasına öncülük etmiştir.


    Johannes Gutenberg, bugün Almayan sınırları içerisinde yer alan Mainz kentinde 1395-1404 yılları arasında doğduğu düşünülmektedir. Doğum tarihi ile ilgili bu zamana kadar net bir tarihe ulaşılamamış,bu tarih yaklaşık olarak hesaplanmaktadır. Almanya’da Gutenberg’in doğduğu tarih olarak 1400 yılı referans alınır.


    Johannes_Gutenberg_-_Biyografi,_Buluşları,_Ölümü_&_Kimdir

    Johannes, Freile zum Gensfleish‘in ikinci eşinden dünyaya gelen üçüncü çocuğuydu. Gutenberg’in çocukluk ve gençlik hayatına kadar bu zamana kadar çok az tarihi yazılı kaynak mevcut, bunlar tam olarak nasıl bir gençlik ve çocukluk yaşadığını genel hatlarıyla göstermek için yetersiz kalıyor.Bir görüşe göre, gençlik yıllarında babası ile darphanede çalışmış, bir yandan da giyim ticareti ile uğraşmıştır. Yerel mahkeme kayıtlarına göre dayandırılan diğer görüşe göre ise gençlik yıllarında kuyumculuk yapmıştır.


    1428 yılında Mainz çevresinde soylulara karşı patlak veren zanaatkar isyanlarından sonra, devlet tarafından Gutenberg ve ailesi bugün Fransa sınırları içerisinde yer alan Strazburg kentine sürgüne gönderildi ve Fransa’da on altı yıl sürgün hayatı yaşadı. Fransa’da yaşamına devam ederken, ilk defa matbaacılık ve basım ile ilgili deneyler yaptığı bilinmektedir. Fransa’ya geldiği zaman önceden basım işleri ile ilgili tecrübeleri olan Gutenberg kendi bulduğu tekniklerle ve buluşlarla matbaacılık farklı bir noktaya taşımıştır.


    Hareketli Parçaları Buluşu

    Avrupa’da Gutenberg öncesinde de matbaacılık yapılıyor ve kitap basımları gerçekleşiyordu. Bugün bilinen aksine Gutenberg matbaayı keşfetmemiştir. Matbaa, çok eski zamanlarda Çinliler tarafından bulunmuş ve daha sonra tüccar yoluyla Avrupa’ya gelmişti. Ancak, Gutenberg öncesinde kitaplar, tek sayfa tahta bloklar üzerine işleniyor daha sonra tahta bloklar mürekkeplere batırılarak tek bir sayfanın basımı gerçekleştiriliyordu. Eğer başka bir sayfa basılmak istenirse, tekrar bu sayfa için tahta blok hazırlanıyor ve tekrar bu tahta bloktan sayfaya basım işlemi gerçekleşiyordu. Yani, farklı her bir sayfanın matbaası için farklı tipteki tahta bloklar hazırlanıp kullanılmak zorundaydı ve daha önemlisi bu tahta bloklar artık başka kitaplar için kullanılamıyordu. Gutenberg, hareketli parçalar adı verdiğimiz teknik ile blok halinde basılan sayfaların üzerinde yer alan harfler için metalden harfler oluşturmuş ve basmak istediği sayfayı önceden yapmış olduğu bu metal harfleri kullanarak oluşturmaya başlamıştır.


    Johannes_Gutenberg_-_Biyografi,_Buluşları,_Ölümü_&_Kimdir


    Gutenberg ‘in geliştirmiş olduğu hareketli parçalar birden fazla teknik ve mühendislik icadını getirmişti. Gutenberg’in geliştirmiş olduğu hareketli parçaların icadında; baskı kalıp kesimi, metal harf dökümü, dizgileme, basım ve daha fazla teknolojik yenilikler içeriyordu.


    Bundan önce eski metot ile 40-50 sayfa arasında basım gerçekleştirilirken, Gutenberg’in hareketli parçalar icadı ile günlük 1000 sayfa kadar çıkmıştı. Kitap basımındaki bu dramatik gelişme, Avrupa’nın orta sınıfını kitap ile tanıştırmış ve toplumun baskın kesimi olan orta sınıf arasında bilginin hızla yayılmasına sağladı Kitapların hızlı basımı sayesinde bilgi ve bilgiye bağlı olarak eğitim hızlı bir şekilde bundan önce hiç olmadığı kadar Avrupa topraklarında yayılmaya başladı.


    Johannes_Gutenberg_-_Biyografi,_Buluşları,_Ölümü_&_Kimdir


    Finansal Sıkıntıları ve Matbaasını Kaybetmesi

    1448 yılında sürgünden tekrar doğduğu topraklar olan Mainz’e dönen Gutenberg. Fransa’da bulmuş olduğu matbaa ve tipografya metotlarını geliştirmek gerekli olan aletleri satın almak için Johanns Fust adındaki yerel bankerden yaklaşık olarak 800 gulden(Eskiden Hollanda’da kullanılan para birimi) borç aldı. 1452 yılında borçların ödeme vadesi geldiğinde kendini borç batağında bulan Gutenberg, ne yazık ki bu borçları ödeyemedi ve sonucunda Fust ile yeni bir anlaşma yapmak zorunda kaldı. Yeni anlaşmaya göre Fust, Gutenberg’in yapacak olan matbaa geliştirmeleri için finansal olarak destek olacak, Gutenberg’de Fust’un bu finansal desteği için kurmuş olduğu şirketinin belirli bir kısmına ortak edecekti


    İki yıl süren ortaklıktan sonra aralarında çıkan anlaşmazlıktan dolayı Fust, Gutenberg’e 2000 guldenlik bir borç davası açtı. Sonucunda davayı kazanan Fust, Gutenberg’e ait olan matbaa ve aletlerinin sahibi oldu.


    Bu dönemde özellikle Gutenberg’in isminin yazılı olduğu herhangi bir yazılı kaynak olmadığından dolayı, bu süreç Gutenberg’in basmış olduğu kitapların listesine ulaşılamıyor. Ancak, bu makineler Fust’un eline geçtikten sonra basılan, inanılmaz güzel ve anıtsal bir değeri olan 42 Hatlı İncil veya diğer adıyla Gutenberg İncil’inin , Fust tarafından kendi başıyla basması imkansız görünüyor. Büyük ihtimalle, makineler Fust ‘un eline geçtikten sonra resmi olarak bir ortaklık olmasada, ikili arasındaki ilişkinin devam ettiğini gösterir nitelikte. Bugün, bütün tarihçiler tarafından 42 Hatlı İncil’in Gutenberg tarafından basıldığı kabul edilir.


    Johannes_Gutenberg_-_Biyografi,_Buluşları,_Ölümü_&_Kimdir


    Son Yılları

    1462 yılında II.Adolph tarafından Mainz kentine başlatılan topçu ateşleri nedeniyle Fust’un matbaası dahil diğer kentteki matbaalar ya yandı ya da kullanılamaz hale geldi. Bütün aletlerini ve varlıklarını kaybeden matbaacıların çoğu şehri terk etmek zorunda kaldılar. Bu zamana kadar sıkı şekilde korunan matbaa bilgileri ve teknikleri de bir anlamda yok olma noktasına geldi. Özellikle, Mainz dışında bu konu hakkında çalışabilecek ve kitap basabilecek çok az şehir ve zanaatkar bulunuyordu. Gutenberg ise başına gelen bütün felaketlere rağmen Mainz’de kalmaya tercih etti. Özellikle, bütün matbaacıların dağılması ve Gutenberg’in hala finansal sıkıntılar çekmesi nedeniyle tekrar matbaa işine giremediği düşünülüyor. Son yıllarında ise gözlerini kaybeden Gutenberg 3 Şubat 1468 yılında hayatını kaybetti.



    Johannes_Gutenberg_-_Biyografi,_Buluşları,_Ölümü_&_Kimdir



    Published Date:

    May 01, 2020

    Updated Date:

    December 12, 2023