Karma Felsefesi

Karma felsefesi yada bilinen adıyla Karma, yapmış olduğumuz iyi ve kötü eylemlerini bireyin varlığının gelecekte nasıl etkileyeceğini belirleyen evrensel yasadır. Bizdeki "etme bulma dünyası, ne ekersen onu biçersin" deyimlerinin bir inanç sistemi içerisinde evrensel olarak kabul edilmesidir.

Karma, Sanskritçe "karman" yani kabaca çevirmem gerekirse "hareket" anlamına gelen kelimeden türemiştir.

Karma, Hinduizm ve Budizm başta olmak üzere Sihizm, Jainizm ve doğu dinlerinde merkezinde yer alır ve Hint felsefesi düşüncesinde önemli bir rol oynar.

Bu kavram, kullandığı inanç sistemi içinde farklı anlamları ifade etse bile temelinde bir neden ve sonuç döngüsünü ifade etmek için kullanılır. Bir kişinin şu anda yapmış olduğu bir eylem, gelecek zamanda iyi veya kötü o kişiyi etkileyecektir. Sadece eylemlerin değil düşünce ve buna bağlı gerçekleştirilen talimatlarda bu kavramın içerisinde yer alır.

Karma, her ne kadar neden ve sonuç arasındaki ilişki arasında yürüse de , bu eylemlerini iyi olması sonucunda iyi olması anlamını taşımaz. Karma, ayrıca bu eylemlerin arkasındaki ahlaki veya etik düşüncelerinde bu eylemlere olan katkısı göze alır. Örneğin, kişi kendisine karşı yapılacak olan övgüleri artırmak için birini yardım ediyorsa, bu kötü bir karmanın üretilmesine neden olabilir. Aslında, eylem bir kişiye yardım etmek olsa da temelinde yer alan düşüncenin bozuk olması karmanın kötüleşmesine neden olur.

Bir önceki yazmış olduğum paragrafa eğer biraz fazla anlam yüklenirse sanki Karmanın bir ceza biçimi olduğu ortaya çıkabilir. Ancak, burada tekrar ifade etmem gerekirse karmanın ceza ve cezalandırma gibi bir görevi yoktur, sadece doğal eylemlerden doğan sonuçların genişletilmiş ifadesidir.

Karma aynı zamanda ani bir ödüllendirme ve ceza sistemiyle çalışmaz. Örneğin, bu gün bir yaşlı bir insanın yoldan karşıya geçmesine yardım ettikten sonra, hemen bir hafta sonra bu güzel eyleminizden dolayı zengin olacağınız anlamına gelmez. Yani, "Anında Karma" gibi bir şey söz konusu değildir.

Karma hakkında bilinmesi gerekenlerden biride, bu kavramın reenkarnasyon ile sarılı olduğudur. Dolayısıyla, bir eylemin etkileri kişinin gelecek yaşamında onu ziyaret edebilir, o zaman yaşayacağı deneyimleri bir önceki yaşamında yapmış olduğu iyi ve kötü eylemlerinin bir sonucu olabilir. Dahası, bir kişinin karmik(İyi ve kötü yapmış olduğu bütün eylemler ve düşünceler) toplamı bir sonraki yaşamında nasıl bir forma dönüşeceğinin belirleyicisidir.

Felsefe açıdan karmayı değerlendirmek gerekirse, karma ve özgür irade arasında aslında görülen apaçık bir tartışmalı alan vardır. Eğer kişi şimdi özgür iradesini kullanarak uygunsuz bir davranışta bulunuyorsa, bu davranışını bir önceki karma geçmişini ileri sürerek haklı gösterebilir. Her ne kadar bazı Hindu öğretilerinde aslında böyle bir tartışmalı alan olmadığı karmanın ve özgür iradenin birbiriyle uyum içinde olduğu belirtilse bile bana göre özgür irade bir noktadan sonra karma toplamları tarafından esir alınmaktadır. Yani, geçmişte bilerek ve isteyerek yapmış olduğum kötü bir eylem bugün için kötü bir karma üretmiş ve sonucunda özgür irademle bugün için yapacak iyi bir eylemi engellemesine neden olmuştur.

Yazımın en yukarısından belirttiğim gibi Karma farklı inanç sistemleri içinde değişik biçimlerle değerlendirilir. Çoğu Hinduizm okulunda Tanrı, karmanın yöneticisi veya merkezi olarak görürken, Jainizm ve Budizm ise karmayı Tanrı'dan bağımsız olarak çalışan kişisel olmayan bir güç ve yasa olarak görür.

Budizm içinde Karma, insanlığın sadece evren üzerinde küçük bir leke olmadığından ibaret olmadığını öğretir. Aslında çevremizde olan her şeyle bir bağlantılı olduğumuzu ve dünyamızda olan biten her şeyle bir bütün olarak hareket ettiğini söyler. Aynı zamanda karma bir ödül sistemi de değildir, hepimizin daha iyisini yapmamızı öğretmeyen amaçlayan bir değerler kümesidir.

Karma bazen "Kelebek Etkisi" ile karıştırılır ancak yukarıdaki yazdıklarımdan da anlayacağınız üzere Karma, inanç sistemlerinin merkezinde yer alan büyük ve geniş bir konudur. Bu yüzden daha fazla detayı girmeden son olarak 12 karma yasasını buraya bırakıp konuyu kapatıyorum.

12 Karma Yasası

1. Büyük Yasa: Evrene ne verirsek onu alırız.

2. Yaratılış Yasası: Hayat kendi başına gerçekleşmez, bunu gerçekleştirmeliyiz.

3. Alçakgönüllülük Yasası: Bir şeyi değiştirmeden önce kabul etmeliyiz.

4. Büyüme Yasası: Kendimizi değiştirerek hayatımızı değiştiririz.

5. Sorumluluk Yasası: Yaşamlarımızda olanlardan biz sorumluyuz.

6. Bağlantı Yasası: Geçmiş, şimdi ve gelecek birbiriyle bağlantılıdır.

7. Odaklanma Yasası: Aynı anda iki farklı şey düşünemeyiz.

8. Verme ve Ağırlama Yasası: Davranışlarımız, düşüncelerimiz ve eylemlerimiz eşleşmelidir.

9. Burada ve Bugün Yasası: Geriye bakarsak mevcut olamayız.

10. Değişim Yasası: Tarih, ondan öğrenip yolumuz değiştirene kadar kendini tekrar eder.

11. Sabır ve Ödül Yasası: En değerli ödüller kalıcılık gerektirir.

12. Önem ve İlham Yasası: Ödüller verdiğimiz çaba ve enerjinin bir sonucudur.