Kuomintang

Kuomintang Nedir ?

10 Ekim 1919'de kurulmuş ve 20. yüzyılın ikinci çeyreği boyunca Çin'in siyasal yaşamında önemli bir rol oynamış siyasal bir partidir. Kuomintang veya kısaca KMT, Çin Milliyetçi Partisi (ÇMP) anlamına gelmektedir. Geçmişte sağ bir parti iken, günümüzde ise merkez sağ bir parti konumundadır. Muhafazakar ve milliyetçi bir ideolojiye sahibi olan parti, Tayvan olarak da bilinen Çin Cumhuriyeti’ndeki en önemli siyasi partidir.

1911 yılında Mançu Hanedanlığı'nın (1636-1912) yıkılmasından sonra Çin'de cumhuriyet ilan edildi. Bir yıl sonra 1912'de Milliyetçi Parti'yi kuran Sun Yat-Sen ise ülkenin adeta savaş ağaları arasında bölüşülmesi nedeniyle Çin'i birleştirmeyi başaramadı. 1925'de Sun Yat-Sen'in ölümü üzerine Kuomintang'ın başına geçen Çan Kay-Şek, komünistler ile birleşerek 1926 yılında Kuzey Seferi'ni (1926-1928) başlattı. Bu sefer sonucunda savaş ağaları tamamen yenilgiye uğratılarak ülkenin yeniden birleşmesi sağlanmış oldu.

Çin İç Savaşı (1927-1936)

Komünistlerin gittikçe güçlendiğini düşünen Çan Kay-Şek, 1927 baharında gizli polis ve ordunun da desteği ile komünistlere karşı büyük bir temizlik operasyonuna girişti. Bunun üzerine Mao Çe-Tung önderliğindeki komünistler ile Çan Kay-Şek önderliğindeki milliyetçiler arasında büyük bir iç savaş başladı. 1931'de Japonlar Çin'in bir eyaleti olan Mançurya'yı işgal ettiği dönemde bile iç savaş tüm şiddetiyle devam etmekteydi. 1937'de Pekin'in düşmesinden sonra Japon tehditinin giderek büyümeye başlaması üzerine komünistler ve milliyetçiler Japonlara karşı birleşmeye karar verdiler.

İkinci Dünya Savaşı Sonrası (1945-1949)

2. Dünya Savaşı (1939-1945) sonrasında Japon işgali'nin sona ermesi üzerine Kuomintang ve Çin Komünist Partisi arasındaki iç savaş yeniden başladı. Milliyetçiler, İkinci Dünya Savaşı boyunca Japon işgalcilere karşı en ön saflarda savaşarak bütün güçlerini tükettikleri için Komünistler karşısında gün gün gerilemeye başladılar. 1949 yılında sona eren İç savaşı Mao Çe-Tung önderliğindeki Komünistlerin kazanması üzerine Tayvan'a çekilmek zorunda kalan Çan Kay-Şek ve arkadaşları burada Milliyetçi Çin Cumhuriyeti adında bir hükümet kurdular. Komünistler bugün kü Çin'i (Hainan Adası'da dahil olmak üzere) denetimleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise yalnızca en büyüğü Tayvan olmak üzere Penghu ve birkaç ada kaldı. İç savaş sırasında Çin'deki müslüman halklardan olan Uygurlar, Huiler (Müslüman Han Çinlisi) ve Salarlar milliyetçileri desteklemişler ve hatta İç savaş 1949'da sona ermesine rağmen Kuomintang İslami İsyanı (1950-1958) Kansu, Çinghay, Ningksia, Sincan ve Yünnan eyaletlerinde 1958 yılına kadar devam etmiştir.

İç Savaş Sonrası

İç savaştan sonra Mao Çe-Tung önderliğindeki komünistler, 1949 yılında Pekin'de Çin Halk Cumhuriyetinin kurulduğunu ilan ettiler ancak Çay Kay-Şek liderliğindeki Tayvan (Milliyetçi Çin) 1971 yılına kadar Birleşmiş Milletler'de Çin'in tek ve gerçek yasal temsilcisi olarak tanındı. 1971 Yılında yapılan bir oylama sonucunda ise Çin Halk Cumhuriyeti Genel Kurul'da ve Güvenlik Konseyi'nde Tayvan'ın yerini alarak bu tarihten sonra Çin'in tek ve gerçek yasal temsilcisi olarak kabul edildi.

Çin günümüzde, Tayvan'ı kendi toprağı olarak görmekte ve tanıyacak ülkeleri de ekonomik ambargo ile tehdit etmektedir. Ayrıca Pekin yönetimi tek taraflı bir bağımsızlık ilanı halinde bunu kabul etmeyeceğini ve Tayvan'ı işgal edebileceğini de söylemektedir.