Myanmar İç Savaşı

Myanmar Hakkında Kısa Bilgi

Myanmar veya resmî adıyla Myanmar Birliği Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da (Çinhindi), Andaman Denizi ve Bengal Körfezi kıyısında, Bangladeş, Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Laos ve Tayland ile çevrili bir ülke.

676.578 km²'lik bir yüzölçümüne sahip olan ülkede 2017 nüfus sayımına göre 53.582.855 kişi yaşamaktadır. 2014 resmi rakamlarına göre halkın % 87.90'ı Budist, % 6.2 Hristiyan, % 4.30'u Müslüman ve % 1.60'ı ise diğer inançlara mensuptur.

Myanmar İç Savaşı (Myanmar'daki İç Çatışmalar)

Myanmar'ın (eskiden Burma veya Birmanya olarak bilinirdi), 4 Ocak 1948 tarihinde İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasından sonra hükümete bağlı güçler ile bazı komünist ve etnik gruplar arasında başlayan ve günümüzde de devam etmekte olan silahlı çatışmalar dizisi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında hem İngiliz sömürge güçlerine hem de Japon işgalcilere karşı Burma Komünist Partisi gibi bazı sol gruplar ile çeşitli silahlı etnik azınlık grupları birlikte mücadele etmişlerdi. Ancak Burma'nın bağımsızlığını elde etmesinden sonra kurulan yeni hükümette kendilerine yeterli temsil hakkı verilmediğini ve dışlandıklarını iddia eden ülkedeki en önemli iki muhalif grub olan komünistler ve bağımsızlık yanlısı Karen ayrılıkçıları mevcut hükümete karşı hoşnutsuzluklarını açıkça göstermeye başladılar.

1948 Nisan'ında Burmalı komünistlerin bazı ordu hedeflerine saldırısıyla başlayan çatışmalara 31 Ocak 1949 tarihi itibari ile Karen Ulusal Birliği'nin silahlı kanadı olan ve Karen ulusunun hakları ve bağımsızlığı için savaşan Karen Ulusal Kurtuluş Ordusu'da dahil oldu. Başbakan U Nu'nun ülkeyi felce uğratmış durumda olan etnik kökenli ayrılıkçı isyanlar karşısındaki yetersizliği General Ne Win komutasınadaki Burma Silahlı Kuvvetlerinin (Tatmadaw) 1962 Mart'ında ülke yönetimine el koymasına neden oldu. Askeri cunta iktidara gelir gelmez ilk iş olarak çok sayıda eski hükümet ve parlamento mensubu ile çeşitli muhalif ve azınlık grublarının liderlerini tutukladı.

Cunta rejiminin, muhalif ve ayrılıkçı etnik grupların federal bir yönetim şekli oluşturulması yönündeki teklif ve önerilerini reddetmesi ilerleyen yıllarda ülkede Kaçin ulusunun hakları ve özgürlüğü için mücadele eden Kaçin Ulusal Ordusu gibi daha büyük silahlı isyancı grupların ortaya çıkmasına neden oldu. İlki darbeden hemen sonra ikincisi ise 1972 yılında olmak üzere General Ne Win'in, silahlı muhalif grupların liderleri ile yaptığı barış görüşmelerinden herhangi bir uzlaşıya varılamaması üzerine ordu ile isyancı gruplar arasındaki çatışmalar yeniden başladı.

Darbeden sonra 1962'de kurulan Burma Sosyal Program Partisi ile ülke de tek partili bir siyasal yaşama geçilmişti. Ancak 8 Ağustos 1988'de üniversite öğrencilerinin başını çektiği (8888 Ayaklanması) ve ülke geneline yayılan protesto gösterileri ve şiddet olaylarından sonra Devlet Hukuku ve Düzeni Restorasyon Konseyi devlet başkanı Ne Win'in görevine son verdi. 1980'li yılların başlarına gelindiğinde, etnik temelli silahlı isyanlar devam ederken, siyasi temelli silahlı isyanlar ise neredeyse sona ermiş durumdaydı. 1990'lı yıllarda ise Tatmadaw arka arkaya gerçekleştirmiş olduğu başarılı askeri operasyonlarla silahlı etnik isyancı grupları büyük ölçüde gerileterek üslerini ve kalelerini kullanılamaz hale getirdi.

Myanmar'daki ateşkesler, cunta rejimi tarafından genellikle etnik isyancı grupları kontrol altına alma ve geçici ateşkes dönemleri oluşturarak zaman kazanma politikası olarak yoğun bir şekilde kullanıldı. İlk ateşkes antlaşmaları ise çok sayıda silahlı isyancı grubun katıldığı 1989 yılında yapıldı. Bugün ülkedeki en önemli hükümet karşıtı ve silahlı isyancı gruplar; Arakan Ordusu (Kaçin Eyaleti), Kaçin Bağımsızlık Ordusu, Myanmar Ulusal Demokratik Birlik Ordusu, Ta'ang Ulusal Kurtuluş Ordusu, Zomi Devrimci Ordusu, Karen Ulusal Kurtuluş Ordusu, Karenni Ordusu, Ulusal Demokratik Birlik Ordusu, Şan Eyaleti Ordusu - Kuzey, Şan Eyaleti Ordusu - Güney ve Birleşik Wa Eyaleti Ordusudur.

2015 Kokang Saldırısı

Myanmar'da son yıllarda yaşanan en önemli gerginliklerden ilki, 2015 Şubat'ında Tatmadaw ile etnik Çin ayrılıkçılarının oluşturduğu Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu arasında Şan eyaletinin Kokang özerk bölgesinde meydana gelen şiddetli çatışmalardır. Üç ay boyunca süren çatışmalardan sonra Myanmar ordusu'nun Mayıs ayının ortalarına doğru isyancıların en önemli kalesini ele geçirmesinden sonra Haziran'da isyancılar tek taraflı olarak ateşkes ilan ettiklerini açıkladılar. Aynı ay içinde hükümet te karşılık olarak isyancılara barış teklifinde bulundu. Aynı dönemde çatışmalar nedeniyle can güvenliklerinin kalmadığını düşünen ve evlerini terk etmek zorunda kalan elli bine yakın Kokanglı sivil ise sınırı geçerek Çin'e sığınmak zorunda kaldılar.

Arakan İsyanı

İkinci en önemli gerginlik ise Rakin (Arakan) Eyaleti'nde yaşayan Müslüman Rohinyalıların kurduğu Arakan Rohinya Kurtuluş Ordusu ile Myanmar ordusu arasında 2016 Ekim'inde başlayan şiddetli çatışmalardır. Çatışmalar uluslararası protestolara yol açtı ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından etnik bir temizlik olarak tanımlandı. 2017 Ağustos'unda durumun daha da kötüleşdiği bölgede yaşanan çatışmalardan kaçarak canını kurtarmaya çalışan yüz binlerce sivil Bangladeş sınırına doğru akın etti. 27 Eylül 2017'ye kadar 500.000'e yakın mültecinin Myanmar'ı terk ettiği tahmin edilmektedir.

Myanmar'daki askeri cunta destekli hükümet 2011 - 15 arasında bir dizi ve önemli siyasi, ekonomik ve idari reformalar gerçekleştirdi. 15 Ekim 2015 tarihinde Myanmar hükümeti ile sekiz silahlı isyancı grup arasında tarihi Ülke Çapında Ateşkes Anlaşması imzalandı. Diğer iki isyancı grup ise 13 Şubat 2018'de antlaşmaya dahil oldular.

Myanmar'da yetmiş yılı aşkın süredir devam eden ve özellikle etnik temelli sorunlardan kaynaklanan çatışmalar dünyanın en uzun süre devam eden iç savaşına neden olmuştur. Bu dönemde 130.000 ile 250.000 arasında insanın hayatını kaybettiği tahmin edilirken yine aynı dönem de 600.000 ile 1.000.000 arasında kişinin ise hem ülke içinde hem te ülke dışında mülteci durumuna düştüğü tahmin edilmektedir.