Ruzname Nedir ? (Ruzname Ne Demek ?)

Ruzname

Farsça, "gün, gündüz" anlamına gelen روز (rūz) ile "mektup" anlamına gelen نامه (nāme) sözcüklerinin birleştirilmesinden türetilmiş olan ve "günlük" (günlük olayların yazıldığı defter) anlamına gelen bir sözcüktür. Ruzname sözcüğü Osmanlıca'da, "günlük" anlamının dışında günlük olaylarla ilgili haberleri aktardığı için "günlük gazete" veya "gazete" anlamında da kullanılmıştır. Örneğin İran'da bugün gazete için, روزنامه (rûznâme) sözcüğü kullanılırken Kürtçe'de ise rojname sözcüğü kullanılmaktadır.

Osmanlı Devleti'nde hazineye girip çıkan para ve eşyanın günü gününe kaydının tutulduğu defterlere ruzname (bunlara yevmiye defteri de denir) denmekteydi. Ruzname kalemi memurları mukataa, mevkufat ve cizye yolu ile elde edilen gelirlerin günlük olarak kaydını tutmakla sorumluydular.

Osmanlı ordusu bir sefere çıktığında sefer sırasında gerçekleşen olayların günü gününe (genellikle resmi bir görevli tarafından) kaydının tutulduğu defterlerlere de ruzname denirdi. Bu ruznameler olayların daha iyi anlaşılması ve açıklanması bakımından oldukça önemliydiler. Yavuz Sultan Selim ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman'ın çıktığı seferlere katılarak olayları günü gününe kaydeden Haydar Çelebi'nin Ruznamesi çok değerli bilgiler vermekte ve döneminin anlaşılmasına da yardımcı olmaktadır.

Ruzname türünde eserler vermiş yazar ve şairler ise daha çok günlük olaylar karşısındaki duygu, düşünce, gözlem ve izlenimlerini yalın bir dille kaleme almaya çalışmışlardır.