bylge-logo

    Bylge

    Solunum Nedir

    Yetişkin Bir İnsan Dakika da Ortalama 15-20 kere Nefes Alıp Verir Solunum, en basit tanımıyla bir canlının oksijen alıp karbondioksit vermesi olayı olarak açı

    Picture of the Pow

    Pow

    @pow


    Solunum_Nedir


    Solunum, en basit tanımıyla bir canlının oksijen alıp karbondioksit vermesi olayı olarak açıklanabilir.

    Bitkiler, hayvanlar ve bunların dışında kalan bütün canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için sürekli olarak enerjiye ihtiyaç duyarlar. Canlılar bu enerjiye hareket edebilmek, dışarıdaki gelişmelere karşı tepki verebilmek, üreyebilmek ve vücutlarında her an gerçekleşmekte olan çok önemli biyokimyasal reaksiyonlarda kullanmak üzere ihtiyaç duyarlar.


    Canlılar ihtiyaçları olan günlük enerjinin büyük bir kısmını karbonhidratlardan (şeker), yağlardan ve az miktarda da olsa proteinlerden sağlarlar. Yukarıda saydığımız bu besinler ancak canlı bir organizmanın vücudunda üretilebilirler ve cansız bir ortam da kendi kendilerine oluşamazlar. Bu nedenle bu bileşikler organik maddeler veya besinler olarak adlandırılırlar.


    Solunum_Nedir

    Bitkiler fotosentez olayı ile havada bulunan karbondioksit gazını ve topraktaki suyu güneşten gelen ışık enerjisinin yardımı ile birleştirerek karbonhidrat (şeker) ve oksijen üretirler. Fotosentez olayı sırasında güneşten gelen ışık enerjisi karbonhidratların yapısını oluşturan atomların birbirlerine bağlanmasını sağlayarak kimyasal bağ enerjisine dönüşür.


    Canlılar vücutlarına aldıkları besinleri ilk önce sindirim sistemlerinin yardımıyla hücre zarlarından geçebilecek hale gelene kadar parçalayarak monomerlerine ayırırlar. Daha sonra kan dolaşımı sisteminin yardımıyla hücrelere ulaşan bu besinler burada oksijen ile yakılarak kimyasal yapıları parçalanır ve açığa çıkan enerji hücrelerdeki yaşamsal faaliyetlerin devamını sağlamak üzere kullanılır. Örneğin bir odun veya kömür parçasının yakıldığında havanın oksijeni ile tepkimeye girerek parçalanıp etrafa ısı ve ışık şeklinde enerji yayması gibi.

    Hücrelere oksijenin taşınması işlemi insanlarda ve hayvanlarda oldukça gelişmiş durumdaki organlar ve sistemler yardımıyla sağlanmaktadır. Örneğin insanlarda burun veya ağız yoluyla alınan temiz hava içerisindeki oksijen ilk önce soluk borusundan geçerek akciğerlere dolar ve buradan kılcal damarlara ve oradan da daha büyük damarlara geçerek kan dolaşımı yolu ile kalbe kadar taşınır. Kalp, içerisinde oksijen bulunan bu temiz kanı bütün vücuda ulaşacak şekilde pompalayarak damarlara gönderir. Büyük damarlardan kılcal damarlara geçen kanın içerisindeki oksijen, kan hücrelere yaklaştığı zaman buradan ayrılarak hücre zarından geçip hücrenin içerisine ulaşır.


    Solunum_Nedir

    Hücrelerdeki solunum olayları sırasında enerji kaynağı olarak kullanılan karbonhidratlar, yağlar ve proteinler karbon ve hidrojen atomlarından oluşan birer hidrokarbon bileşikleri olduğu için bu maddeler ile oksijen arasındaki tepkime sonucunda su ve karbondioksit oluşur. Su bütün canlılar için çok önemlidir ama karbondioksidin hücrelerde birikerek belirli bir oranı aşması zehirlenmelere yol açabilir. Bunun için belirli bir orana ulaşmadan önce hücre zarından geçerek kılcal damarlara ve oradan da daha büyük damarların içerisindeki kana karışan karbondioksit sonunda kalbe kadar gelir. Kalp, içerisinde karbondioksit bulunan bu kirli kanı pompalayarak büyük damarlara gönderir. Akciğerlere kadar gelen kirli kan içerisindeki karbondioksit molekülleri, buradan Akciğerlerin içerisini ağ gibi sarmış olan kılcal damarlara ve oradan da birer hava keseciği olan alveollere geçer. Akciğerlerin içerisinde bulunan karbondioksit bu organın büzülmesiyle birlikte önce nefes borusuna gelir ve buradan da ağız ve burun yardımıyla dışarı atılır. Böylelikle vücudumuzda fazla karbondioksit birikmesi önlenmiş ve zehirlenme ihtimalide ortadan kalkmış olur.


    Solunum_Nedir

    Solunum tüm canlıların yaşamlarını devam ettirebilmesi için olmazsa olmazlardan biridir. Ortalama bir insan birkaç ay hiçbir şey yemeden veya birkaç gün hiç sıvı tüketmeden hayatta kalabilir; ama oksijensiz ancak birkaç dakika yaşayabilir. Örneğin insanın beyin hücreleri çok aktif oldukları için yüksek oranda enerji tüketme eğilimindedirler. Bir insanın beynine 5 dakika gibi kısa bir süre oksijen gitmemesi beynin bazı bölgelerindeki hücrelerin ölmesine ve kısmi bir felce neden olabileceği gibi bütün beyin hücrelerini etkileyerek beyin ölümüne de neden olabilir.

    Published Date:

    May 01, 2020

    Updated Date:

    November 24, 2023