Tarihin İlk Programlama Dili: Plankalkül

Resmi olarak bir bilgisayar için yazılan ilk programlama dili, dünyanın ilk ticari digital bilgisayarlardan sayılan Z4 için tasarlanan Plankalkül ‘dür. Plankalkül, Alman sivil mühendis Konrad Zuse tarafından 1943-1945 yılları arasında icat edildi, ancak icat edildiği dönem itibariyle Almanya’nın ikinci dünya savaşı içinde yer alması ve daha önemli konulara yoğunlaşması nedeniyle 1998 yılına kadar herhangi bir bilgisayar üzerinde uygulamalı olarak kullanılmadı. 1998 yılında bilgisayar üzerinde kullanılmadan önce ilk olarak 1975 yılında, Joachim Hohmann tarafından tezi için Plankalkül ‘e ilk derleyici tasarlandı.

Plankalkül, bugün modern programlama dillerinin(Python, JS, Java, C++ vb) aksine çok fazla operasyonu yapma konusunda yetenekli değildi. Temel olarak geliştirilme amacı, matematiksel işlemleri, makine kodlarından kurtarıp, insanların veya uzmanların daha rahat işlemleri yapabilmesini sağlamaktı. Temel veri tipi olarak S0 ile temsil edilen bir bitti, bütün matematiksel ve operasyonel işlemleri bu bit üzerinden gerçekleştiriliyordu. Örneğin, aşağıda eklemiş olduğum üç numara arasından en büyük olan numaranın bulunması aşağıdaki gibi elde ediliyordu;

Plankalkül, programlama dili açısından gerçekten çok yavaş bir dildi, temel sebebi bugün kullanmış olduğumuz yüksek programlama dillerinin aksine yürütülmeden önce ilk olarak makine kodlarına çevriliyor, derleme işleminden sonra elde edilen makine kodlar, son olarak işlemci üzerinde çalıştırılıyordu. Böyle bir süreçten geçen kodlar ister istemez yavaş çalışmak zorunda kalıyordu. Ancak bugün itibariyle gelişmiş programlama dillerine temel oluşturması açısından önemli bir yer tutar.

Plankalkül ‘ün geliştirilmesinden sonra özellikle bu dilin getirmiş olduğu, makine kodlarından soyutlanarak işlem yapabilme yeteneği(Yüksek Programlama Dilleri), günümüzdede kullanımda olan bazı dillerin 1950 yıllarının başlarında gelişmesine neden oldu. Özellikle Plankalkül ‘ün yapısal olarak değil ancak mantıksal olarak getirmiş olduğu yenilik sayesinde o yıllarda: Cobol, FLOW-MATIC, LISP, AutoCode ve daha fazla dilin ortaya çıkmasını ve bu konudaki çalışmaların ileriye gitmesine öncülük etti.