The Platform(El Hoyo) Filminin İncelemesi ve Konusu, Sonunun Analizi

Arkadaşlar yazının sonuna çoğunuz gelmediği için burada kısaca şunu diyeceğim. Makale üzerinden damla desteği vererek bana maddi katkıda bulunabilirsiniz. Üye olan herkese bylge.com 15 damla hediye ediyor, eğer yazıyı beğenirseniz, 30 saniyenizi ayırıp üye olup damla desteği verirseniz çok mutlu olurum..

Filmi incelemeye başlamadan önce şunu söylemek istiyorum. Film için teknik konularda yorumlarda bulunmayacağım zaten filmin ana senaryosundan metafor şeklinde izleyicilere vermek istediği mesaj her şeyin önüne geçmiş durumda bu yüzden dolayı filmin bu noktalara incelemenin çok gerekli olmadığı kanaatindeyim. Film, işleniş biçimiyle testere ve küp serisi ile birebir örtüşüyor. Eğer bu filmlerden hoşlanıyorsanız -ki biz Türkler bu tür filmleri seviyoruz- mutlaka bu filmde beğeneceksiniz. Bu tür gerilim-korku filmleri izlerken izleyici çok sıkmaz eğer konuyuda severseniz korona günlerinde hoş bir zaman geçirmenizi sağlayabilir.

The Platformun analizine geçersek, son yıllarda, içinde bulunduğumuz büyük veya küçük sistemleri işleyen ve bunları eleştiren filmler revaçta. En son bunun arşını The Parazit filmiyle görmüştük(İzlemediyseniz mutlaka izleyin). The Platform filmde bu akımdan bende biraz pay alayım düşüncesi ile hareket etmiş, bunu yaparkende bence biraz fazla abartılı şekilde, sistem == kan gibi uçuk bir noktayla olaya yaklaşılmış. Filmin ana mesajında kapitalist sisteminin, bireysel ve kurumsal olarak yanlışlığından değil, sistemin doğuştan gelen bozukluğu gösterilmeye çalışılmış. Bazı sahnelerinde de sosyalizm ve komünizm ‘e selam çakmayı unutmamışlar. Film, Karl Marx ‘ın 200 yıl önce söylemiş olduğu “Kapitalizm doğası gereği düzensizdir” söyleminin senaryoya uyarlanmış hali diyebiliriz.

---SPOILER--

Film içinde yer alan Platform bugünkü dünyamızı temsil ediyor. Platformun yönetimi ise her şeyi düzenli yapan, bunun için azami gayret gösteren ve insanlara değer vermeye çalışan olan hükümetler ve devletler olarak tasvir edilmiş. Platform üzerinde yer alan her bir kat aslında günümüzde açıkça ad koyamadığımız ancak varlığını da inkar edemediğimiz sosyal sınıfları oluşturuyor. Platform dışarıdan bakıldığından düzenli ve işleyen bir mekanizma olarak görülsede, sistemin akışından dolayı aslında insanların ölümüne ve acılarına neden olan ve bireyleri ağaç gibi budayan vahşi et makinası...

---SPOILER--

Spoiler olarak yukarıda vermiş olduğum paragraf dışında aslında film içinde belki on ve belkide daha fazla sistemin işleyişi hakkında açık veya kapalı mesajlar verilmiş. Bunlar film içinde rahatlıkla görebilir durumda, bunların hepsini buraya yazmak istemiyorum. Temel olarak zaten dediğim gibi sistem eleştirisi olduğu için her sahne ve film içindeki her konuşma, sahne ve kare bunu bir şekilde izleyiciye ulaştırma gayretinde. Benim burada eleştirmek istediğim noktalardan biri de insanların doğasından gelen ve hangi sistem içinde olursa olsun aynı şekilde davranacağı olaylar sanki kapitalizmin bir sonucu olarak sahneye getirilmesi. Kapitalizm savunucusu değilim, belkide kapitalizm eğer bugün filmdeki gibi çok katlı bir yapı olsaydı büyük ihtimal ben en alt katlardan birinde olurdum. Bu yüzden lütfen beni bir kapitalist olarak algılamayın, ama bugün film sektörü eğer bu filmleri kitlelere ve dünyaya ulaştırabiliyorsa, bugün bundan en büyük payı Netflix alır, bu kapitalizm ile birlikte gelen yenilikçi fikirlerin sonucudur. Hem sistemin bütün nimetlerinden yararlan sonrada sisteme kaka de... bana çok tutarlı bir davranış olarak gelmedi.

Senaryo içinde bu kadar kötü bir tablo çizilmesi bence filmin gerçeklikle ilişkisini koparmış. Senaryo üzerindeki bu aşırılıkları biraz daha yumuşatılabilseydi bence çok daha güzel bir film ortaya çıkabilirdi. Son bölümde verilen mesaj ise bence çok cılız kalmış, yani siz 150 dakika her şeyi kanla ve gözyaşı ile ilişkilendirin ancak sonunda bu sistemi düzeltmek için sadece bir dakikalık mesaj ile geçiştirin.Yakışmamış…. Sorunda zaten burada başlıyor elimizde daha iyi bir sistem yok. Film yapımcılarına ve senaristlere birinin şunu anlatması lazım, sistemin kötü olduğunu hepimiz biliyoruz, ne yapmamız gerekiyor veya nasıl geliştirmemiz gerekiyor biraz daha onları anlatsalar da ufkumuz genişlese…

Yukarıda filmin bir sürü mesaj içerdiği söylemiştim. Filmin sonlarına doğru Baharat ve Goreng platforma binerek yemekleri ilk kattan başlayarak aşağıya doğru yemekleri eşit bir şekilde dağıtmaya başlaması aslında filmin bence içerdiği en büyük mesajlardan biri, Sosyalizm ve Komünizm 'in kaynakların ve servetlerin eşit dağıtımı maddesini en iyi vurgulayan sahne olmuş. Aslında kapitalizm içinde de gelir adaletsizliği bir sorun olarak ele alınır ancak diğer sistemler gibi tepeden bir planlama ile gerçekleştirilmez. Bu yüzden, ben son bölümlere doğru ikisin böyle bir macereya çıkmasındaki mesajın, yeryüzündeki kaynak dağılımının insanların insifiyatına bırakılamayacağını son dönemlerde tasvir eden en güzel sahnelerden biri.

Film, her ne kadar yarı kapitalizm eleştirisi olsada, temel mantık hataları bulunuyor, mesela günümüzde yaşadığımız sistem platform gibi dikey bir şekilde işlemez ve bu kadar dik bir hiyerarşi yoktur. Filmde gösterilen katlar arasında mücadele ise tamamen yanlış, insan vahşi olabilir ancak bu kadar acımasız değil, dünyada güzel şeylerde oluyor, neden bu kadar insanlara yükleniliyor anlamıyorum. Sonuçta burada tasvir edilen kişiler; sensin, benim yada arkadaşın, ben ne kendimi nede bu yazıyı okuyan insanları film içinde gösterildiği gibi bu kadar acımasız olduklarına hiç ama hiç katılmıyorum.. Sistem içinde bir üst kademeye çıkmak başkasının elinde ve şansa bağlı değil, eğer sistem içinde gerekli ve insanlığın ihtiyacını giderecek noktalar yakalarsanız, Marc Zuckerberg, Kevin Systrom veya Jack Dorsey gibi en alttan gelip yukarılara doğru çıkabilirsiniz ve bu açık bir yol, kimsenin sizi aşağıya çekmesi söz konusu değil. Zaten sistemde bunu desteklemek üzerine kurulmuş durumda.

The Platformun sonu, filmin en çok merak edilen sahnelerden biri oldu. Yukarıdaki paragrafta yetersiz olduğunu söylemiştim. Ancak daha detaylı olarak son bölümü ele alırsam. Son bölümde Goreng bence aşağıya doğru ulaşamadı ara katları geçerken öldü. Son bölümde görmüş olduğu küçük kız ise hayal dünyasının bir yansıması ve Goreng kendi dünyasında bunun böyle olacağını düşündü. Diğer bir ihtimal ise sahnenin tamamen izleyice bırakılması, yani biz nasıl düşünürsek son o şekilde gerçekleşti. Bence, mesaj yukarıya doğru iletilmedi ve iletilmiş olsa bile 0.katta bu karşılık bulmadı. Çünkü filmin burada sonlanması herhangi bir tepkinin gelmediğini gösteriyor.

Ama şunu da değerlendirmeden geçemeyeceğim eğer bu film, kapitalizmi değilde insanın doğasını anlatacak şekilde tekrar dizayn edilebilseydi ve yukarıda dediğim gibi yada biraz kansız bir eleştiri veya mantık hataların fazla olmadığı bir esere dönüştürülebilseydi burada daha olumlu eleştiriler yapabilirdim. Son söz, filmi beğenip beğenmemek sisteme ne gözle baktığınıza göre değişecek film diyelim ve konuyu bitirelim.

Konusu

Dikey olarak yapılmış bir bina ve binanın her katında iki kişi kalacak şekilde bir platform vardır. Filmin kahramanı Goreng, kendisini biraz ıslah etmek ve biraz da hapishaneden alacağı diplomayı düşünerek bu platforma kayıt olur. Hapishaneye girdiği zaman daha ilk günden şok yaşamaya başlar çünkü platform dışarıdan görüldüğünden tamamen farklıdır. Burada insanca yaşamak nedir sorusunu tekrar tanımlamak zorunda kalır. Platform içinde gelmeden önceki her şeyi bir kenara bırakarak hayatta kalmaya odaklanır. Platformun her katında farklı insanlar ve olaylar silsilesi ile karşılaşır.

İyi Seyirler