Ülkelerin İsimleri Nereden Gelmektedir-2

Grönland :

Dünyanın en büyük adası olan Grönland, İzlanda ile Kanada arasında yer almaktadır. 982 yılında İzlanda’dan ayrılan Viking kökenli Kızıl Erik adanın güneybatı kıyılarına ulaşmayı başardı. Burada bir süre kaldıktan sonra tekrar İzlanda’ya dönen Kızıl Erik insanları bu adada yaşamaya ikna etmek için buraya “yeşil ülke veya yeşil toprak” anlamına gelen Grönland adını verdi. Ada ilk önce 1261 yılında Norveç Krallığına bağlandı. 1814 yılında Danimarka-Norveç Birliği’nin parçalanmasından sonra ise Danimarka’nın kontrolü altına girdi. 2. Dünya Savaşı devam ederken 1940 Nisanında Danimarka Alman işgaline uğrayınca ABD Grönland’ı koruma altına aldığını ilan etti. Adanın yönetimi 2. Dünya Savaşından sonra yeniden Danimarka’ya geçti. 1979 yılında İçişlerinde özerk bir hale gelen Grönland’ın, bugün dışişleri ve savunması Danimarka’nın denetimindedir.

Venezuela :

Venezuela’nın ismi, 1499 yılında bölgeye düzenlenen bir sefere katılan İspanyol denizci Alonso de Ojeda’nın Maracaibo Gölü kıyısında gördüğü yerlilere ait ahşaptan yapılmış evlerin kendisine Venedik’i hatırlatması nedeniyle, buraya İtalyanca ‘Küçük Venedik’ anlamına gelen Veneziola demesinden gelmektedir. 1808 Mayısında İspanya Napolyon’un ordusu tarafında işgal edildi. Kral ve oğlunun esir alınıp zorla tahttan feragat ettirilmesi üzerine İspanyol köylüleri Fransızlara karşı bir direniş hareketi başlattılar. 1814 ortalarına kadar devam eden bağımsızlık savaşı ve siyasi karışıklıklar Güney Amerika Kıtasında yer alan koloniler üzerindeki İspanyol denetiminin zayıflamasına neden oldu. İspanyol yönetimine karşı 1810 yılında Venezuelalı Simon Bolivar önderliğinde başlatılan ilk bağımsızlık savaşı girişimi 1812 yılında İspanyol ordusunun Caracas’ı ele geçirmesi ile birlikte başarısızlığa uğradı. Bunun üzerine Kolombiya’ya kaçan Bolivar burada diğer sömürge halklarının da desteği ile bir ordu toplamayı başararak vakit kaybetmeden hareket geçti. 7 Ağustos 1819 yılında bugün Kolombiya sınırları içerisinde yer alan Boyaca şehri yakınlarında yapılan savaştan sonra Venezuela kesin olarak bağımsızlığını kazandı. Daha sonra Bolivar; Venezuela, Kolombiya, Ekvador ve Panama’yı tek bir devlet altında birleştirmeyi başararak Büyük Kolombiya Cumhuriyeti’ni kurdu ve ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi. 1828 Yılında birlik içerisinde yaşanan anlaşmazlıklardan dolayı 1829 yılında Venezuela bağımsızlığını ilan ederek cumhuriyetten ayrıldı. Bugün bağımsız bir ülke olarak varlığını sürdüren Venezula’nın, komşusu Guyana’nın Essequibo Bölgesi için 1835 yılından beridir devam eden bir toprak iddiası bulunmaktadır.

Avusturalya :

Avusturalya, kimi zaman bir ada kimi zaman da bir kıta olarak kabul edilmektedir. Buraya ilk ayak basan Avrupalılar Portekizliler olmuş olup onları sırasıyla İspanyol ve Hollandalı denizciler takip etti. Avusturalya’nın ismi Latince güney anlamına gelen australis kelimesinden türemiş olup güneyde yer alan ülke anlamına gelmektedir. 1611 yılından itibaren çok sayıda Hollandalı gemicinin bölgeye gelmesinden sonra Avusturalya’ya Yeni Hollanda denmeye başlandı ama Hollandalılar ada fazla kalmayarak bir süre sonra bölgeden ayrıldılar. 1770 yılında ünlü İngiliz denizci James Cook’un adaya gelmesinden sonra İngilizler ilk önce doğu ve güney bölgeleri olmak üzere zamanla Avusturalya’nın tamamını ele geçirdiler. İngiltere hükümeti ilk başlarda Avusturalya’yı sürgün cezası almış siyasi mahkûmları gönderebileceği bir yer olarak görüyordu. 1850 Yılların başlarında altının bulunması ile birlikte 10 yıl içerinde ülke nüfus iki katına çıktı. Avusturalya 1901’de birliğini sağladıktan sonra 1931 yılında İngiltere’den ayrılarak bağımsız bir ülke oldu.

Kosta Rika :

Küçük bir Orta Amerika ülkesi olan Kosta Rika 1570 yılından bağımsızlığını kazandığı 1821 yılına kadar yaklaşık 250 yıl boyunca bir İspanyol sömürgesi olarak kaldı. Kosta Rika sahillerini gören ilk Avrupalı olan Kristof Kolomb bugün ülkenin doğusunda yer alan Limon kenti yakınlarında karaya ayak bastığında karşılaştığı yerlilerin üzerlerinde som altından yapılmış takılar olduğunu görünce zengin bir yere geldiğini düşünerek buraya İspanyolca zengin (rico) ve kıyı, sahil (costa) kelimelerinden gelen zengin kıyı, zengin sahil anlamında Kosta Rika adını verdi. 1821 yılında Panama dışında diğer Orta Amerika ülkeleri ile birlikte Birinci Meksika İmparatorluğu’na katılan Kosta Rika 1823 yılında buradan ayrılarak 1824 yılında diğer Orta Amerika ülkeleri ile birlikte oluşturulan Orta Amerika Federal Cumhuriyeti’nin bir üyesi oldu. 1836 yılının son günlerine doğru bugün Panama toprakları içerinde kalan Bocas del Toro bölgesi Kolombiya ordusu tarafından ele geçirildi. 1838 yılında birliği oluşturan devletlerarasında yaşanan anlaşmazlıklardan dolayı buradan da ayrılarak bağımsız bir ülke olarak varlığını devam ettirme kararı alan Kosta Rika’da 1847 yılında cumhuriyet yönetimine geçildi. Bugün Orta Amerika ülkeleri içinde en demokratik yönetime sahip Kosta Rika kuruluşundan beri herhangi bir iç savaş tecrübesi yaşamamıştır.

İran :

İran ismi bir Hint-İran halkı olan Ariler veya Aryanlar’dan gelmektedir. İran toprakları üzerinde M.Ö. 3000’ler civarında kurulan Elam İmparatorluğu Asurluların saldırıları sonucu M.Ö. 646 yılında tarih sahnesinden silindi. M.Ö. 7. yüzyıl başlarında Babillilerle ittifak yaparak Asur Devleti’ni ortadan kaldıran Medler Anadolu içlerinden Hindistan’a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kurdular. M.Ö. 550 yılında Med İmparatorluğu’nu yıkan Persler o güne kadar görülmemiş büyüklükte bir İmparatorluk kurarak en güçlü dönemlerinde sınırlarını Batıda Balkanlardan doğuda Hindistan’a kuzeyde Kırım’dan güneyde Libya ve Mısır’a kadar genişlettiler. 1. Darius’un Yunanistan’ı ele geçirmek için başlattığı seferler oğlu 1. Kserkses döneminde M.Ö. 480 Eylülünde Salamis Deniz Savaşı’nda Pers Donanması’nın Yunan Donanmasına yenilmesi sonucunda başarısızlıkla sonuçlandı. Pers İmparatorluğu’nu ele geçirmeye karar veren Makedonya kralı Büyük İskender M.Ö. 334 baharında Anadolu’ya geçti. Burada karşılaştığı Pers ordusunu yenilgiye uğratarak Batı Anadolu’daki Pers egemenliğine kesin olarak son verdi. Sonra güneye yönelen İskender sırasıyla Suriye, Filistin ve Mısır’ı ele geçirdi. Daha sonra doğuya doğru hareket ederek Mezopotomya’yı kontrolü altına aldı. İskender buradan Perslerin merkezi olan Persepolis şehrini ele geçirmek üzere İran’a hareket etti ve burayı ele geçirerek Pers İmparatorluğunun ortadan kaldırdı. Bir süre sonra İskender, arkasında bir varis bırakmadan ölünce İmparatorluğu komutanları arasında bölüşüldü. Selevkos’un payına düşen İran’ı M.Ö. 247 yılında ele geçiren Partlar büyük bir imparatorluk kurdular. Partların çöküşünden sonra M.S. 214 yılında kurulan Sasani İmparatorluğu zamanla sınırlarına kuzeyde Karadeniz’den güneyde Yemen’e doğuda Hindistan’dan batıda Mısır’a kadar genişletti. Hazreti Ömer döneminde İran’a giren İslam orduları 651 yılında Sasani Devleti ortadan kaldırdılar. Emevi ve Abbasi idaresinden sonra 1037 yılında kurulmuş olan Büyük Selçuklu Devleti’nin hâkimiyeti altına giren İran bu tarihten 1925 yılında kendisini şah ilan ederek iktidara gelen Pehlevi Hanedanın kurucusu Rıza Şah Pehlevi’ye kadar birbiri ardınca gelen Türk kökenli hanedanlarca yönetildi. Selçukluların yıkılışından sonra İran’a sırasıyla Karakoyunlular ve Akkoyunlular hakim oldular. 1501 yılında Şah İsmail tarafından kurulan Safevi Devleti kısa bir süre sonra Osmanlı Devleti ile amansız bir mücadeleye girdi. 1720 yılında İran’a giren Afganistan ordusu ülkeyi işgal etmeye başladı. Nadir Şah’ın önderliğinde ayaklanan İranlılar 1729 yılında Afganları ülkelerinden kovdular. Bu tarihten sonra İran Afşarların idaresi altına girdi. Nadir Şah (1736-1747) döneminde Kafkasya, Doğu Anadolu, Irak, Türkmenistan, Afganistan, Özbekistan, Bahreyn ve Pakistan’ı ele geçiren İran dönemin süper güçlerinden biri haline geldi. 1796 yılında Kaçarlar Afşar hanedanına son vererek iktidar ele geçirdiler. Kaçarların son dönemlerine doğru çıkan 1. Dünya Savaşı sırasında İran’ın kuzeybatısı Osmanlı ve Rus orduları tarafından işgal edildi. 15 Aralık 1925 yılında Rıza Pehlevi’nin kendisini şah ilan etmesiyle birlikte İran’da Kaçarlar dönemi sona erdi. Şah Rıza Pehlevi’nin oğlu Muhammed Rıza Pehlevi’nin 1979 yılında devrilmesinden sonra İran’da bir İslam cumhuriyeti kuruldu. Bugün İran Batı ile olan ilişkilerini düzeltmeye ve ekonomik sorunlarını çözmeye çalışmakla meşguldür.