Vilayeti Sitte

Vilayeti Sitte Nedir?

Osmanlıcası tam olarak ولاية ستة (Vilâyat-ı Sitte) şeklinde olup "Altı İl, Altı Vilayet" anlamına gelmektedir. Ermenicesi ise Վեց հայկական վիլայեթներ (Vets' Haykakan Vilayet'ner) şeklinde olup "Altı Ermeni İli, Altı Ermeni Vilayeti" demektedir. Arapça "yönetim birimi, idare birimi" anlamına gelen wilāya(t) (ولاية) ile "altı" anlamına gelen sitta(t) (ستّة) sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.

Altı vilayet terimi diplomatik dilde bir terimdi ve Ermeni nüfuslu vilayetler demekti. Avrupalı ​​diplomatlar, 1878 Berlin Kongresi sırasında sık sık Altı Ermeni Vilayetine atıfta bulundular. Berlin Antlaşmasının 61. maddesi Ermeniler ile ilgiliydi ve şöyle demekteydi;

"Bâb-ı Âli, Ermenilerin yaşadıkları vilayetlerin yerel şartları dolayısıyla ihtiyaç duydukları ıslahat ve düzenlemeleri hiç vakit kaybetmeden yapmayı ve Kürtler ile Çerkezlere karşı emniyet ve huzurlarını sağlamayı taahhüt eder ve bu konuda alacağı tedbirleri sırası geldikçe ilgili devletlere bildireceğinden, adı geçen devletler de bu tedbirlerin yerine getirilmesine katılacaklardır." Antlaşmanın bu maddesi ile ilk kez uluslararası bir antlaşmada "Ermeni Sorunu"ndan bahsedilmiş oluyordu.

Berlin Kongresine göre Ermeniler lehine ıslahat yapılması istenilen "Vilayeti Sitte" yani altı vilayet ise şunlardı; Bitlis, Erzurum, Sivas, Diyarbekir (Diyarbakır), Mamuretül Aziz (Elaziz, Elazığ) ve Van.

Vilayeti Sitte'den Mondros Ateşkes Antlaşmasının 24. maddesinde de bahsedilmekte olup şöyle denmekteydi;

"Vilayet-i Sitte'de (Altı Vilayet) bir karışıklık çıkarsa, buralar işgal devletleri güçlerince herhangi bir mazeret göstermeksizin işgal edilebilecektir."

Vilayeti Sitte Kodlama

"Vilayeti Sitte" yani altı vilayet olan Bitlis, Erzurum, Sivas, Diyarbakır, Elazığ ve Van "BESDEV" şeklinde kodlanarak akılda tutulabilir.